بزرگنمايي:

پیام خراسان - از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش
زده‌ام فالی و فریادرسی می‌آید
به نقل از ادوارد برون اولین فال به اشعار حافظ، بلافاصله پس از مرگ او بود که عده‌ای از نماز گزاردن بر جنازه‌اش امتناع کردند و اجازه نمی‌دادند حافظ در گورستان مصلی دفن شود. در این میان اشعار حافظ را در سبدی گذاشتند و از کودکی خواستند یکی از این اشعار را بردارد، غزل شماره 79 حافظ: کنون که می‌دمد از بوستان نسیم بهشت بیرون آمد که بیتی از آن چنین است:
قدم دریغ مدار از جنازه حافظ
که گرچه غرق گناهست می‌رود به بهشت
بیرون آمدن چنین شعری علاوه بر آنکه مایه شگفتی بود، نشان از جایگاه حافظ داشت و باعث شد ریاکاران از موضع خود عقب‌نشینی کنند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
(ادوارد براون، تاریخ ادبیات ایران، جلد سوم، کتاب دوم، فصل چهارم، صفحه 418).
برخی دیگر از مورخان این حکایت را بدون منبع موثق می‌دانند. در کتب و منابعی همچون تاریخ دِیار بَکریه، تاریخ اولین فال حافظ را هفتاد سال پس از مرگ حافظ نوشته‌اند. تفأل به دیوان حافظ در زمان صفویه به اوج خودش رسید. در زمینه فال حافظ آنچنان مبالغه شد که حکایت‌های عجیبی از اعتبار فال حافظ نقل می‌شود. دو نمونه از کتاب‌هایی که درباره فال حافظ نوشته شده یکی تألیف حسین کفوی در اواخر قرن دهم است که حدود 140 حکایت از این دست را در کتابی به ترکی گرد آورد. کتاب دیگر رساله لطیفه غیبی اثر محمد بن محمد دارابی، از معاصران شاه عباس دوم صفوی است که در آن نیز حکایاتی از این دست آمده است.
پس از آن که حافظ جای خود را در خانه همه ایرانیان باز کرد، رسم و رسوماتی در زمینه تفأل به دیوان حافظ وارد فرهنگ عامه مردم شد. بجز فال شخصی که هرکس در خلوت خویش می‌گیرد، این روزها فال حافظ یک آیین دسته‌جمعی شده است. به عنوان مثال می‌توان به حضور پررنگ فال حافظ در آداب و رسوم شب یلدا در سال‌های اخیر اشاره کرد.
همچنین مردم ایران بجز شب یلدا، عید نوروز بر سر سفره هفت‌سین، بعداز ظهر سیزده به در، جشن تیرگان و اعیاد ملی و مذهبی و دیگر زمان‌های دور هم جمع شدن با دیوان حافظ فال می‌گیرند. رسم بر این است که یک نفر از بزرگان خانواده یا کسی که شعر را به خوبی می‌خواند یا کسی که خوب فال می‌گیرد، نیت و در دل آرزویی می‌کند؛ سپس به طور تصادفی صفحه‌ای را از کتاب دیوان حافظ می‌گشاید و با صدای بلند شروع به خواندن می‌کند.