پیام خراسان - به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری رسا، نشست تخصصی سند ملی زیارت با عنوان "تقرب الهی و رابطه با انسان کامل – دو راهبرد تعالی معنوی در زیارت" با ارائه حجت الاسلام شمشیری، استاد حوزه علمیه و صاحب نظر در حوزه عرفان اسلامی و به همت اندیشگاه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در ذیل موضوعات مهمی پیرامون زیارت، تقرب الهی، و انسان کامل برگزار شد.
تقرب الهی؛ حقیقتی روحانی و معنوی در این نشست، مفهوم تقرب الهی به‌ عنوان تلاشی معنوی برای نزدیک شدن به خداوند متعال مطرح و حجت الاسلام شمشیری افزود: تقرب الهی نه تنها از طریق اعمال ظاهری بلکه با تزکیه نفس و سلوک عرفانی حاصل می‌شود. وی تأکید کرد: این مفهوم در قرآن کریم به‌طور گسترده‌ای مورد تأکید قرار گرفته و اهل معرفت آن را به معنای توسلی شریف و جستجو در مسیر حق تفسیر کرده‌اند؛ تقرب الهی یک حقیقت روحانی است که از طریق ارتباط عمیق روحی با خداوند در سلوک عرفانی و معنوی می‌تواند محقق شود. حجت‌الاسلام شمشیری در ادامه افزود: قرب به خداوند بالاترین مقامی است که انسان می‌تواند به آن برسد و هدف زندگی انسان در این عالم نیز همین است؛ بنابراین باید با درک عمیق از روحانیت و با تهذیب نفس و از راه ارتباط معنوی با خداوند، به‌طور جدی در پی تحقق آن باشیم. انسان کامل در عرفان اسلامی یکی از مباحث اصلی این نشست، مفهوم "انسان کامل" در عرفان اسلامی بود؛ حجت الاسلام شمشیری بر این نکته تأکید کرد که انسان کامل فردی است که تمام توانایی‌های بالقوه انسانی را به فعلیت رسانده و به اوج کمال معنوی و معرفتی دست یافته است؛ این مقام در عرفان اسلامی به‌ ویژه به اهل‌بیت (علیهم‌السلام) اختصاص دارد، اما افراد برجسته‌ای همچون آیت الله سید علی قاضی نیز به درجاتی از مقام انسان کامل دست یافته‌اند. وی اضافه کرد: روح انسان با حرکت در مسیر تعالی معنوی می‌تواند با عبور از عالم ماده، عالم مثال و عالم عقول، به عالم اسماء و صفات راه یابد و آن عالم، جایگاه انسان کامل است که ولایت تکوینی دارد؛ هر انسانی میتواند این مسیر را طی کند و حضرت امام خمینی(قدس) نیز تأکید داشت که باید این مسیر را طی کنیم و به کمتر از آن راضی نباشیم. این استاد حوزه در ادامه سخنان خود به این نکته مهم اشاره کرد: مقام معصومین(علیهم‌السلام) بی‌نهایت است و قابل قیاس با کمالات دیگر انسان‌ها نیست چرا که معصومین از جایگاه ویژه‌ای در عرفان اسلامی برخوردارند که به دلیل عصمت و جایگاه روحانی آنها در نزد خداوند، هیچ‌گاه نمی‌توانند با دیگر انسان‌ها مقایسه شوند.

عضو کارگروه اخلاق و معنویت سند ملی زیارت، به وجود سنت‌های ملی و محلی در ارتباط با زیارت اشاره کرد و گفت: در بسیاری از موارد این تجلیات و مناسک، حاصل یک معرفت تاریخی یا اندیشه عرفانی بلند است که به این صورت جلوه کرده است. در ادامه این نشست حجت الاسلام پیشاهنگ مسئول کارگروه اخلاق و معنویت سند ملی زیارت، به نقش هنر و رسانه در ترویج مفاهیم عرفانی زیارت و بیان معارف راهبردی آن اشاره کرد و افزود: هنر همان زبان یا لسان قومِ انسان معاصر است که می‌تواند این معارف سنگین و عمیق عرفانی را به قلب جامعه منتقل کند و زمینه را برای یک زیارت با معرفت، سرشار از معنویت و تعالی بخش فراهم کند؛ بدون شک هیچ زبانی بهتر از هنر تا کنون نتوانسته و نخواهد توانست این معارف را به گوش جان مردم برساند. دبیر میز جامعه معنوی در اندیشگاه بیانیه گام دوم خاطر نشان کرد: تاریخ فرهنگی ما پر است از اشعار و داستان‌هایی که مضامین بلند عرفانی که با لطیف‌ترین عبارات آنان را به جوامع روزگار خود منتقل کردند و امروز نیز هنر‌های معاصر و نوین می‌توانند این راه را ادامه دهند. وی با اشاره به مستند تلویزیونی زندگی پس از زندگی و نقش آن در ترویج معادباوری و ایمان به غیب و عوالم غیر مادی، تأکید کرد: سینما و تلویزیون، با استفاده از زبان هنری و روایت‌های عاطفی، قادر هستند، مفاهیم عرفانی و معنوی زیارت را به شکلی تأثیرگذار و جذاب به مخاطبان منتقل کنند. در پایان نشست، بر ضرورت انتقال معارف دینی و عرفانی به‌ صورت علمی و کاربردی تأکید شد و شرکت‌کنندگان بر این نکته اجماع داشتند که مفاهیم عرفانی باید به‌طور عمیق و در چارچوب فرهنگی و اجتماعی جامعه ارائه شوند تا تأثیرات مثبتی بر روح جمعی جامعه بگذارند چرا که زیارت به‌عنوان یک پدیده دینی دو سویه، هم به منابع دینی و هم به نیاز‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه متکی است و باید درک عمیق‌تری از آن در میان مردم ایجاد شود. نویسنده: رشیدیان