پیام خراسان

آخرين مطالب

به مناسبت تولد استاد عبدالحسین زرین‌کوب! مقالات

به مناسبت تولد استاد عبدالحسین زرین‌کوب!
  بزرگنمايي:

پیام خراسان - به گزارش خبرنگار فرهنگی ایونا به نقل از ایسنا، عبدالحسین زرین‌کوب، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مورخ، متولد 27 اسفند 1301 است؛ خودش می‌گفت: «من هر سال، یکی-دو روزی از نوروز پیرترم، چرا که درست یکی-دو روز قبل از سال 1302 بود که من در بروجرد چشم به دنیا گشودم.» او در سن 77 سالگی بعد از یک دوره بیماری روز 24 شهریور 1378 از دنیا رفت و امروز بیش از یک قرن از تولد او می‌گذرد.
زرین‌کوب را استاد برجسته تاریخ می‌شناسند. او تقریبا از 20 سالگی نوشتن را شروع کرد و بعد از قبولی در دانشگاه تهران، رشته ادبیات را همان‌جا تا دکترا ادامه داد اما می‌گفت همه ‌چیز را از عینک تاریخ می‌بینم. می‌گفت تاریخ تکرار نمی‌شود و اساسا تکرار آن‌چه سپری و تمام شده دیگر ممکن نیست اما چون «انسان به تعبیر قرآن، ظلوم و جهول است» تجربیات شکست‌خورده گذشتگان را با این توهم و خیره‌سری که «چون از او صادر می‌شود دیگر خطا نیست» دوباره تجربه می‌کند و این تکرار خطا را با تکرار تاریخ اشتباه می‌گیرد.
معتقد بود که تاریخ یک سلسله از رویدادهای به هم پیوسته و در هم پیچیده است که حکومت و آن‌چه قدرت سیاسی نام دارد فقط نیمه ظاهری آن را دربرمی‌گیرد و سایه‌ای سنگین هم بر آن نیمه پنهان دیگر، یعنی حیات فرهنگی و زندگی مردم می‌اندازد و فهم گذشته جز عبور از آن بخش اول و شناخت این بخش دوم ممکن نیست. هر قدر هم که صدای مردان قدرت و ثروت بلند باشد باز این واقعیت به جای خود باقی می‌ماند که زیربنای تاریخ را همان‌هایی ساخته‌اند و می‌سازند که سر به زیر و بی‌هیاهو، برای توسعه علم و رشد ادب و ارتقای فرهنگ کوشیده‌اند و می‌کوشند؛ «تاریخ مرئی، سنجر و چنگیز و هولاگو و تیمور را عرضه می‌کند و تاریخ مخفی ابوحامد غزالی و فخر رازی و سعدی و حافظ را می‌پرورد.»
فهرست آثار اصلی زرین‌کوب طولانی است و از کتاب‌هایی مثل بامداد اسلام و کارنامه اسلام تا با کاروان حُله را در خود جای می‌دهد. زندگینامه‌های معتبری هم درباره مفاخر ادبی تاریخ ما نوشت که «پله‌پله تا ملاقات خدا» (درباره مولوی)، «فرار از مدرسه» (درباره غزالی) و «از کوچه رندان» (درباره حافظ) هنوز هم آثار پرفروشی‌اند و همچنان تجدید چاپ می‌شوند.
او چند کتاب درباره تاریخ کشورمان تالیف کرد که در میان آنها «دو قرن سکوت» که روایتی از سقوط شاهنشاهی ساسانی و اوایل حکومت اعراب بر ایران است، مشهورترین‌شان شناخته می‌شود و روزگاران که تاریخ عمومی کشور ماست بهترین و جامع‌ترین این آثار به شمار می‌رود.» این کتاب نخست به صورت پاورقی در نشریه مهرگان و سپس در دی 1330 برای نخستین بار به صورت کتاب توسط انتشارات جامعه‌ٔ لیسانسیه‌های دانشسرای عالی منتشر شد. حالا چاپ چهلم این کتاب در انتشارات سخن در دسترس است.
او در مقدمه‌ای در سال 1336 بر چاپ هفتم این کتاب درباره نامگذاری «دو قرن سکوت» نوشته است: «اما برای چه نام این کتاب را که سرگذشت دو قرن از پرماجراترین تاریخ ایران است، «دو قرن سکوت» گذاشته‌ام و نه دو قرن آشوب و غوغا؟ این موضوع را یکی از منتقدان بعد از چاپ نخست کتاب پرسیده بود. اگر کتاب مرا از سر تا آخر با دقت و حوصله کافی خوانده بود،‌ جواب خود را در طی کتاب می‌یافت. نه آخر در طی این دو قرن، زبان ایرانی خاموشی گزیده بود و سخن خویش جز به زبان شمشیر نمی‌گفت؟»
یکی از معروف‌ترین واکنش‌ها به کتاب دو قرن سکوت، نقد شهید مطهری است. آیت‌الله مرتضی مطهری در قسمتی از کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام» به نقد آنچه در این کتاب مطرح شده می‌پردازد که در بخش ابتدایی کتاب به صورت کامل منتشر شده است. مهم‌ترین نقدی که از طرف او مطرح می‌شود به نحوه ورود دین اسلام به ایران و تاثیرگذاری آن بر ایرانیان می‌پردازد. مطهری در بخشی از کتاب خود این‌طور می‌نویسد: «عکس‌العمل ایرانیان در برابر اسلام فوق‌العاده نجیبانه و سپاسگزارانه بوده و از یک نوع توافق طبیعی میان روح اسلامی و کالبد ایرانی حکایت می‌کند. اسلام برای ایران و ایرانی در حکم غذای مطبوعی بوده که به حلق گرسنه‌ای فرو رود.»
از سوی دیگر، غلامحسین ابراهیمی دینانی می‌گوید: زرین‌کوب در عین این که تاریخ‌نگاری دقیق و مطلع است، نگاهش در «دو قرن سکوت» به اسلام و حمله اعراب با شفافیت انجام شده است، و تقدس اسلام را پذیرفته و به آن پرداخته است و از اسلام به عنوان دین آسمانی پذیرفته‌شده نام برده اما در ادامه اعراب را به دلیل حمله به ایران به باد نقد گرفته است.
«شعر بی دروغ، شعر بی نقاب»، «سیری در شعر فارسی»، «سر نی»، «بحر در کوزه»، «پیر گنجه در جست‌وجوی ناکجاآباد»، «از نی‌نامه» (برگزیده مثنوی معنوی)، «دو قرن سکوت»، «فتح عرب در ایران» (به زبان انگلیسی در تاریخ ایران کمبریج)، «روزگاران ایران»، «دنباله روزگاران ایران»، «روزگاران دیگر»، «ارزش میراث صوفیه»، «جست‌وجو در تصوف ایران»، «دنباله جست‌وجو در تصوف ایران»، «در قلمرو وجدان»، «شعله طور» (درباره زندگی حلاج)، «بنیاد شعر فارسی»، «ادبیات فرانسه در قرون وسطی»، «ادبیات فرانسه در دوره رنسانس»، «شرح قصیده ترسائیه خاقانی»، «فن شعر ارسطو»، «ارسطو و فن شعر»، «نقد ادبی» و «نقش بر آب» از دیگر آثار منتشرشده زرین‌کوب هستند.

پیام خراسان

لینک کوتاه:
https://www.payamekhorasan.ir/Fa/News/834752/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

کلاهبرداری میلیاردی با آگهی پر رزق و برق در خراسان جنوبی

موسیالا همه را در آلمان غافلگیر کرد

برونو در کنار بکام، گیگز و کانتونا!

بوکس به المپیک 2028 بازگشت

بهترین مهاجم دنیا از تیم ملی کشورش خط خورد!

جام قهرمانی را به لئو مسی و آرژانتین هدیه دادند!‏

پرسپولیس اولین باشگاه 10 میلیونی ایران

برگزاری 3 هفته آخر لیگ در پایان هفته؛ شروع فصل جدید از مرداد

اعلام هشدار نارنجی‌رنگ هواشناسی

تحقق وعده مدیرعامل فولاد شرق خراسان و مژده به سهامداران

هشدار هواشناسی بارش برف و باران صادر شد/ این استان‌ها منتظر تشدید سامانه بارشی باشند

(تصاویر) افتتاح ایستگاه مترو میدان خراسان

آهنگ زیبای «یه روز نو یه سال نو رسیده» از قاسم افشار

با ترانه «بهار در راه است» به استقبال سال جدید بروید

تجربه‌ای بی‌نظیر از سکوت و آرامش با موسیقیِ کیتارو

کشف 4 میلیون و 529 هزار لیتر سوخت قاچاق در خراسان جنوبی

هشدار دادستان مرکز خراسان جنوبی درباره رفتارهای پرخطر چهارشنبه‌سوری

محفل انس با قرآن یادبود شهدای مقاومت در بیرجند برگزار شد

کشف بیش از 4 میلیون لیتر سوخت قاچاق در خراسان جنوبی

شانزدهمین نمایشگاه قرآن کریم در حسینیه جماران بیرجند

درخشش موسیقی «ماه‌ترین ماه» شبکه خاوران در ارزیابی شورای عالی شعر و موسیقی

تمهیدات ویژه شرکت واحد برای خدمات‌رسانی در روز‌های پایانی سال

اردوی دانش آموزان دزفولی به مدرسه علمیه آیت‌الله قاضی

راز تقویت حافظه را بدانید/ با این میوه ها حافظه ای همچون ساعت داشته باشید

راز گرانی ناگهانی لبنیات در بازار فردا فاش شد

تمهیدات ویژه شرکت واحد برای خدمات‌رسانی در روزهای پایانی سال

راز گرانی ناگهانی لبنیات در بازار فاش شد

قتل یک مرد مقابل شورای حل اختلاف | نوزادم را به همسرم دادم و...

ممنوعیت فروش کوکاکولا ونستله در شهروند و تره‌بار

متصل شدن 132 روستا به شبکه ملی اطلاعات در خراسان رضوی

پیش‌بینی میزبانی مشهد از 680 هزار نفر شب در نوروز

پیش بینی آب و هوای مشهد فردا سه شنبه 28 اسفند 1403

امحای بیش از 3 هزار دستگاه ماینر غیرمجاز در مشهد

وزیر نیر: برای عبور موفق از اوج بار 1404 تلاش می کنیم

تعطیلی بانکهای مشهد/ مشهد فردا تعطیل است؟ سه شنبه 28 اسفند

امسال صادرات صنایع دستی خراسان رضوی به 21 میلیون دلار رسید

آجیل گران نیست؛ تصور جامعه اشتباه است!

گلکاری نوروزی مشهد؛ تلفیق هنر و طبیعت با 150 طرح خلاقانه جدید

3805 فروشگاه خراسان شمالی مجری طرح کالابرگ الکترونیکی

امضای تفاهم‌نامه بهره‌برداری از بنای تاریخی کیش به‌عنوان موزه و گالری آثار هنری

زنگ خطر برای امپراتوری زاکربرگ

این 7 کتاب از نشر سفیر قلم را در تعطیلات عید نوروز بخوانید

تعطیلات عید 1404 با کتاب‌های انتشارات حتمی

کتابفروشی‌های آنلاین: دنیای دیجیتال رمان‌های ایرانی

قلم نویسنده «بازی تاج و تخت» کُند شد

تذکر به میدری برای مابه‌التفاوت متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان

بازیکنان یوونتوس علیه موتا اعتصاب کنند!

دود جوان‌گرایی اینتر به چشم طارمی رفت

پیشنهاد اغوا کننده عربستانی‌ها به دمبله

رکورد جاودانه استیو کر با گلدن استیت وریرز