بزرگنمايي:
پیام خراسان - - استان خراسان رضوی، در پهنه شرقی ایران، مانند نگینی ارزشمند میدرخشد. جاهای دیدنی خراسان رضوی اعم از جاذبههای تاریخی، مذهبی، طبیعی و فرهنگی، این استان را تبدیل به مقصدی بینظیر برای گردشگری کردهاند.
استان خراسان رضوی، با جاذبههای تاریخی، طبیعی و مذهبی بینظیر، همواره یکی از اصلیترین گزینههای گردشگری برای مردم ایران بوده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
از مشهد مقدس تا نیشابور فیروزهای، از تربت حیدریه و قوچان باستانی تا طرقبه و شاندیز ییلاقی و دلانگیز؛ هر گوشهای از این استان، سرشار از شگفتی و زیبایی است. حرم امام رضا (ع) بارگاه ملکوتی امام هشتم شیعیان
میان انبوه جاهای دیدنی خراسان رضوی، نام مشهد و حرم امام رضا همواره جزو اولین گزینهها است. هر ساله زائران بیشماری از سراسر ایران و جهان، رهسپار این مکان مقدس میشوند تا با حضور در حرم و نجوا با امام، آرامش و معنویت را به جان و دل خود هدیه کنند. حرم علی بن موسی الرضا در طول تاریخ، شاهد دگرگونیها و توسعههای فراوانی بوده است.
البته این جاذبه باارزش، امروزه بهعنوان مجموعهای از صحنها، رواقها، گنبدها و منارهها، شکوه و عظمت بینظیری را به نمایش میگذارد. نکتهای که توجه هر زائر و گردشگری را به خود جلب میکند، انتخاب این مکان توسط خود امام، برای آرامگاهشان است. روایتهای تاریخی از تعیین محل دقیق حرم توسط ایشان در زمان سفر به مرو حکایت دارند و این امر بر معنویت این مکان مقدس اضافه میکند.

آرامگاه ابوسعید ابوالخیر مهنه بنای تاریخی بهجامانده از دوره تیموریان در میان دشتهای پهناور خراسان رضوی، روستای مهنه در شهرستان مه ولات، میزبان آرامگاه یکی از عارفان نامدار ایرانی، یعنی ابوسعید ابوالخیر است. این آرامگاه که در 55 کیلومتری جنوبشرقی تربت حیدریه واقع شده، بهعنوان یکی از جاهای دیدنی خراسان رضوی، هر ساله پذیرای زائران و گردشگران بسیاری از سراسر کشور میشود. بنای آرامگاه ابوسعید ابوالخیر، بنایی ساده و در عین حال، باشکوه است که قدمت آن به دوره تیموریان میرسد.
گنبد آجری این آرامگاه که بر فراز برج آرامگاه خودنمایی میکند، از دور نمایان شده و زائران را بهسوی خود دعوت میکند. در داخل آرامگاه، سنگ قبر ابوسعید ابوالخیر قرار دارد و اشعاری از این عارف بزرگ، روی دیوارها نقش بسته است. این بنا نمونهای از معماری آرامگاهی دوره تیموریان در ایران به حساب میآید و از نظر تزیینات کاشیکاری و آجرکاری نیز قابل توجه است.

آرامگاه کمالالملک نقاشباشی پرآوازه دوران قاجار محمد غفاری که بیشتر با نام کمالالملک شناخته میشود، نقاش چیرهدست ایرانی بود که در سال 1224 شمسی در کاشان به دنیا آمد. خانواده او اهل هنر بودند و نقاشی در میان آنها جایگاه ویژهای داشت. عموی او از نقاشان مشهور زمان خود و پدرش در طراحی منظره و چاپ سنگی استاد بود. کمالالملک در نوجوانی به تهران رفت و در مدرسه دارالفنون به تحصیل نقاشی پرداخت.
در سال سوم تحصیل، ناصرالدینشاه از دارالفنون بازدید کرد و تحتتاثیر نقاشی کمالالملک از چهره اعتضادالسلطنه قرار گرفت. شاه دستور داد کمالالملک بهعنوان نقاش دربار به کار گرفته شود. بنای یادبود کمالالملک که یکی از مهمترین دیدنی های خراسان رضوی است، در سال 1341 در باغ شیخ عطار و در کنار آرامگاه شیخ عطار نیشابوری احداث شده است. بازدید از این جاذبه نیز خالی از لطف نیست.

خانه داروغه، منزل آخرین داروغه شهر خانه تاریخی داروغه یکی از جاهای دیدنی خراسان رضوی است که در اواخر دوره قاجار بنا شده است. یوسف خان هراتی، اولین رئیس نظمیه پس از مشروطه، دستور ساخت این خانه را به منظور سکونت شخصی و پذیرایی از مهمانان رسمی خود صادر کرد. هراتی چند سالی در این خانه زندگی کرد و پس از او، تا سال 1360 خانه در اختیار ورثه او باقی ماند.
در سال 1366، هیئت روستای شهیدیه میبد یزد، خانه را از ورثه خریداری کردند و تا مدتی برای برگزاری مراسم مذهبی از آن استفاده میکردند. اما به مرور زمان، این خانه زیبا به فراموشی سپرده شد و در معرض نابودی قرار گرفت. در سال 1375، این بنا بازسازی و بهعنوان موزه مردمشناسی شمالشرق ایران برای بازدید عموم آماده شد.

آرامگاه حکیم عمر خیام مدفن شاعری فراتر از شعر عمر خیام نیشابوری ، نامی ماندگار در تاریخ ایران ماندگار به حساب میآید. او فقط یک شاعر برجسته پارسیگوی و عربیسرا نبود؛ بلکه در واقع چهرهای درخشان در پهنه علم و دانش بود که بهعنوان یک منجم، ریاضیدان و متفکر بزرگ، آثار ارزشمندی از خود بهیادگار گذاشت. شاید کمتر کسی بداند که تقویم جلالی، یکی از دقیقترین گاهشمارهای جهان، حاصل تلاشهای شبانهروزی این حکیم فرزانه است.
تبحر او در علم طب، تا آنجا بود که سلطان سنجر سلجوقی را از بستر بیماری نجات داد. با وجود مقام علمی والای خیام، شهرت او بیشتر بهواسطه رباعیات حکیمانه و پر مغزش است. رباعیاتی که به زبانی ساده و صمیمی، به عمیقترین مفاهیم هستی و زندگی میپردازند و هنوز هم بعد از گذشت قرنها، در سراسر جهان زمزمه میشوند.

دره شمخال درهای با طبیعت بکر و چشماندازهای بینظیر دره شمخال، یکی از محبوبترین جاهای دیدنی خراسان رضوی، در نزدیکی مرز ایران و ترکمنستان و در 80 کیلومتری قوچان واقع شده است. این دره زیبا با 18 کیلومتر طول و دیوارههای عظیم 200 متری، مانند دژی محکم، رودخانهای خروشان را در خود جای داده است. رودخانه پرآب این دره از بههمپیوستن چندین رودخانه و چشمه تشکیل میشود و مهمترین عامل ایجاد آبوهوای مطبوع و دلچسب شمخال است.
این رود در مسیر خود، شالیزارهای سرسبز درونگر را سیراب و دره را به واحهای خرم و سرسبز تبدیل میکند. درختان گردوی کهنسال با قدمتی بیش از 200 سال، به زیبایی این دره افزودهاند و سایه آنها پناهگاهی خنک برای رهگذران فراهم میکند. در 10 کیلومتری ابتدای دره نیز جاذبهای دیدنی بهنام «حمام آب» وجود دارد که در فصل تابستان، پذیرای گردشگران بسیاری است.

آبشار ارزنه، آبشار سهگانه خراسان رضوی
در میان روستاهای دیدنی خراسان رضوی، روستای ارزنه در شهرستان باخرز، میزبان آبشار ارزنه یا آبشارهای سهگانه است. این آبشار که در هفتم تیرماه سال 1399 بهعنوان میراث طبیعی ملی به ثبت رسیده است، با زیبایی منحصربهفرد خود، گردشگران بسیاری را مجذوب خود میکند.
سه آبشار ارزنه، هر کدام با شکوه و عظمتی خاص، روحتان را نوازش میکنند. آبشار اول با ارتفاعی حدود 60 متر در جنوبغربی آبگیر، آبشار دوم که بهصورت پلکانی بوده با ارتفاعی حدود 25 متر در قسمت جنوبی آبگیر و آبشار سوم در قسمت غربی آبگیر واقع شدهاند. در بالادست آبشار اول نیز آبگیری قرار دارد که با وجود سختی و دشواری مسیر، مورد توجه بسیاری از گردشگران است.

بازار رضا اولین بازار سرپوشیده مشهد بازار رضا، یکی از مشهورترین مراکز خرید مشهد در همسایگی حرم مطهر امام رضا (ع)، تبدیل به یکی از پررفتوآمدترین جاهای دیدنی خراسان رضوی شده است. کمتر زائری وجود دارد که به مشهد سفر کرده و سری به این بازار و غرفههای رنگارنگ آن نزده باشد. در بازار رضا میتوانید هر آنچه که بهعنوان سوغات از مشهد انتظار دارید را پیدا کنید.
از سجاده، مهر و تسبیح برای دعا و نیایش گرفته تا انگشتر فیروزه و عقیق، زعفران ناب خراسان، ادویههای عطردار، زرشک، نبات و دهها محصول دیگر، همگی در این بازار موجود هستند. بازار رضا که در سال 1355 افتتاح شده، بهعنوان یکی از اولین بازارهای سرپوشیده مشهد شناخته میشود. با وجود مراکز خرید مدرن در شهر، این بازار همچنان محبوبیت و رونق خود را حفظ کرده و بهعنوان اولین انتخاب زائران و مسافران برای خرید سوغات مشهد به شمار میرود.

پارک کوهسنگی پارک مورد علاقه پادشاهان و بزرگان کوهسنگی که از جمله جاهای دیدنی خراسان رضوی به شمار میرود، مکانی مناسب برای گذراندن اوقات فراغت در کنار خانواده و دوستان است. قدمت این مجموعه به دوران صفویه باز میگردد و هنگامی که شاهعباس در سن 16 سالگی در این مکان تاجگذاری کرد، اهمیت ویژهتری پیدا کرد.
در ادامه، میرزا ابراهیم رضوی، یکی از بزرگان دوره صفوی، در سال 1047 هجری شمسی در دامنه این کوه بنایی موسوم به «ایوان کوهسنگی» را بهعنوان آرامگاه خود احداث کرد. در دوره قاجار نیز ناصرالدینشاه در سفر به مشهد از این تفرجگاه و آرامگاه دیدن کرد. امروزه پارک کوهسنگی با امکانات رفاهی و تفریحی متنوع، به یکی از محبوبترین جاهای دیدنی خراسان رضوی تبدیل شده و پذیرای زائران و گردشگران از سراسر ایران و جهان است.

طرقبه مقصدی دلانگیز برای تفریح و گردشگری طرقبه، نگین ییلاقات مشهد، نامی آشنا برای اهالی مشهد و مسافران این شهر است. این منطقه کوهستانی زیبا با آبوهوایی دلانگیز و جاذبههای تاریخی و تفریحی متنوع، همواره بهعنوان یکی از جاهای دیدنی خراسان رضوی، مقصدی ایدهآل برای گشتوگذار و تفریح بوده است. طرقبه علاوهبر ییلاقات و روستاهای تماشایی، از جاذبههای دیگری مانند مجموعه تفریحی ویلاشهر نیز بهره میبرد.
این مجموعه که تنها 10 دقیقه با طرقبه فاصله دارد، دنیایی از تفریحات هیجانانگیز را برای شما فراهم میکند. قایقسواری، اسکی و شهربازی، تنها بخشی از امکانات این مجموعه هستند که میتوانند اوقات فراغتی بهیادماندنی را برایتان رقم بزنند. تنوع تفریحات و جاذبههای این منطقه، آن را به گزینهای مناسب برای افراد با سلیقههای مختلف تبدیل کرده است.

جنگل جیغ ترسناکترین جنگل ایران در میان جاهای دیدنی خراسان رضوی، روستای سربرج در بخش طرقبه، میزبان یکی از هیجانانگیزترین نقاط گردشگری ایران است. جنگل جیغ، نامی است که حس کنجکاوی و هیجان را در هر شنوندهای برمیانگیزد. این جنگل که تنها 32 کیلومتر با مشهد فاصله دارد، هر ساله گردشگران زیادی را بهسوی خود جذب میکند.
برخی اهالی، جنگل جیغ را نفرینشده و محل زندگی اجنه و شیاطین میدانند. اما فارغ از این افسانهها، این جنگل با طبیعت بکر و درختان انبوه، مکانی دیدنی برای طبیعتگردان است. اگر بهدنبال تجربهای متفاوت و هیجانانگیز هستید، بازدید از جنگل جیغ میتواند خاطرهای بهیادماندنی برایتان رقم بزند.

مسجد جامع نیشابور بزرگترین و قدیمیترین مسجد نیشابور مسجد جامع نیشابور که عنوان قدیمیترین بنای شهر را نیز دارد، با شکوه و عظمت خود، از دیرباز در تاریخ ایران و بهخصوص در شهر نیشابور، نقشی مهم ایفا کرده است. این مسجد بزرگترین مسجد شهر نیشابور و از جاهای دیدنی خراسان رضوی نیز به شمار میرود. مسجد جامع نیشابور در طول اعصار، شاهد فرازونشیبهای بسیاری بوده و کاربری آن همواره مذهبی باقی مانده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، این مسجد جامع اهمیت دوچندانی پیدا کرد و به مکانی برای برگزاری نماز جمعه و سخنرانیهای مهم تبدیل شد. جالب است اشاره کنیم سخنرانی حجتالاسلام محمد بهشتی در 7 دی 1359 که بهعنوان اولین سخنرانی سیاسی پس از انقلاب شناخته میشود، در همین مکان برگزار شد.

کاروانسرای فرامرزخان یادگاری از دوران قاجار در سبزوار کاروانسرای فرامرزخان که بهنام رباط کانون نیز شناخته میشود، از جمله بناهای تاریخی دوران قاجار است که در شهر سبزوار قرار دارد. این کاروانسرا از نوع کاروانسراهای چهارایوانی است و با معماری آجری و تزیینات هندسی با نقاشی اخرائی، جلوهای زیبا و منحصربهفرد دارد. کاروانسرا دارای صحنی روباز، چهار ایوان، غرفههایی مشرف به صحن و حجرههایی در انتهای غرفهها است.
همچنین، در پشت اتاقهای شمالی، شرقی و غربی، سالنهایی جهت بارانداز، مالبند و اصطبل تعبیه شده بودند. کاروانسرای فرامرزخان از جمله جاهای دیدنی خراسان رضوی است که بازدید از آن به علاقهمندان به تاریخ و معماری ایران توصیه میشود. در موزه مردمشناسی این کاروانسرا، میتوانید با شیوه زندگی مردم سبزوار در گذشته آشنا شوید و از دیدن اشیا و لوازم قدیمی لذت ببرید.

مزار پیر یاهو جاذبهای تاریخی در دل طبیعت مزار پیر یاهو، یکی از جاهای دیدنی خراسان رضوی است که در 70 کیلومتری شمالغرب تربت حیدریه و در ارتفاعات شرقی کدکن، بر دامنه کوه سجاوند واقع شده است. این مزار که در مجاورت منطقه تفریحی گرماب قرار دارد، بهعنوان بخشی از این گردشگاه شناخته میشود.
بنای مزار پیر یاهو با استفاده از سنگ لاشه و ملات گل و گچ در پی و خشت و گل در بدنه، در دوره قاجار ساخته شده است. هویت فرد مدفون در این مزار به دوران گذشته نسبت داده میشود و داستانها و افسانههای محلی، او را از بزرگان زمان حضرت موسی (ع) میدانند.

آرامگاه نادرشاه افشار مقبره آخرین جهانگشای شرق نادرشاه افشار، این سرداری نامدار که پس از فروپاشی سلسله صفوی، پرچم ایران را برافراشت و قلمرو قدرتمندی را بنا کرد، به «ناپلئون ایران» و «اسکندر دوم» نیز شهرت دارد. نادرشاه فتوحات بسیاری را در کارنامه خود ثبت کرد؛ اما در کنار جنگاوری، به معماری و مقبرهسازی نیز علاقه داشت. او در دوران پادشاهی خود، 3 مقبره باشکوه در مشهد بنا کرد که هر کدام، حکایتی شنیدنی دارند. سنگهای مرمر سیاه عظیم این مقبرهها از آذربایجان به خراسان حمل شده بودند و بهدلیل وزن زیاد و هزینه هنگفت جابهجایی، به «ایران خراب»، «عالم خراب» و «خراج عالم» معروف بودند.
نادرشاه در اواخر عمر خود، بنای دیگری بهنام «عمارت خورشید» را بهعنوان آرامگاه خانوادگی احداث کرد. اما سرنوشت جسد او فرازونشیبهای بسیاری داشت. پس از قتل نادرشاه در سال 1160، سر او را از قوچان به هرات فرستادند و پیکر بیسرش بهطور موقت در یکی از این مقبرهها به خاک سپرده شد. اما در نهایت، آقا محمدخان قاجار، بنیانگذار سلسله قاجار، جسد نادرشاه را به تهران منتقل کرد. سپس، قوام السلطنه در اواخر دوره قاجار، یعنی در سال 1296 در محل یکی از همان سه مقبره ویران شده نادری، یک آرامگاه جدید برای نادرشاه احداث کرد و استخوانهایش را از تهران به آنجا منتقل کرد.

پارک وکیلآباد یکی از قدیمیترین تفرجگاههای شهر مشهد باغ وکیلآباد که در گذشته با نام میرطراز شناخته میشد، یکی از قدیمیترین تفرجگاهها و جاهای دیدنی خراسان رضوی است. این باغ 70 هکتاری، در سال 1348 توسط حاج حسین ملک، یکی از خیرین مشهور ایرانی، وقفعام و به شهرداری مشهد واگذار شد. از جمله موقوفات ایشان، میتوان به باغ ملی مشهد، بیمارستانهای چناران و تربتجام، باغ صبا در تهران و قصر ملک در شهرری اشاره کرد.
باغ وکیلآباد با درختان بلند کاج، سرو، تبریزی، زبان گنجشک، افرا، ارغوان، باران طلایی و چنار، رودخانههای فصلی و قناتی که از دل آن میگذرد، به واحهای سرسبز تبدیل شده است. در حال حاضر، این باغ با دارابودن امکانات رفاهی مختلف مانند رستوران، کافیشاپ، شهربازی، باغوحش و مسیرهای پیادهروی، به یکی از محبوبترین دیدنی های خراسان رضوی و مشهد تبدیل شده است که بازدید از آن را نیز به شما توصیه میکنیم.

خراسان رضوی رضوی، گنجینهای از جاذبههای تاریخی، طبیعی و فرهنگی را در خود جای داده است. در این سفر، میتوانید با حضور در حرم امام رضا (ع)، غرق در آرامش و معنویت شوید و سپس، گشتی در شهر مشهد بزنید و از جاذبههای تاریخی و مذهبی آن مانند مسجد گوهرشاد و آرامگاه شیخ بهایی دیدن کنید. علاوهبر این، خراسان رضوی به طبیعت بکر و بینظیرش نیز شهرت دارد و به همین سبب، هر سلیقهای را پوشش میدهد.