چاپ

پیام خراسان - ثبت مقامهای موسیقی، قدرشناسی ازفرهنگ اقوام خراسان
ثبت مقام های موسیقی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران قدرشناسی ازفرهنگ آیینی اقوام خراسان و موجب دلگرمی و انگیزه برای هنرمندان اصیل شرق خراسان است.

پیام خراسان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی، رئیس اداره ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با اشاره به ثبت 12 مقام موسیقی تربت جام در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور گفت: آیین‌ها، ترانه‏ ها و موسیقی مقامی، یکی از قوی‌ترین و ماندگارترین بخش‏های فرهنگ بومی خراسان است.
طغرایی افزود:‌ این آیین‌ها و ترانه‏ ها در مجالس فرهنگی و هنری اجرا می‏شود و با اینکه آموزش‌های علمی استادان موسیقی خراسان به شاگردان و علاقمندان ارایه می‏شود، اما آنچنان که باید این موسیقی وپیوست فرهنگی اش به شاگردان و علاقمندان آموزش داده نمی‏شود.
وی یادآور شد: ماندگاری آیین‎های حماسی و عرفانی به روایت مقام‌ها به شدتی باورنکردنی درمعرض خطر قرار گرفته است وضمانتی برای حفظ و اجرای اصالت‌های آن وجود ندارد یا حداقل میزان ماندگاری و تداوم آن کمتر است.
طغرایی ادامه داد: از طرفی آواز‌ها انحراف پیدا کرده و به گونه‌های دیگرِ سازی و آوازی وپاپ ترجمه‌ای گرایش پیدا کرده است که این هم یک آسیب جدی است و در شرایط اکنون فرهنگی اگر تلاشی صورت نگیرد ممکن است برای آیندگان نشان راهی نماند.
او افزود: به نظر می‌رسد ماندگاری این آهنگ‌ها و مقام‌ها مستلزم تلاش‌های متفاوتی نظیر ثبت در فهرست نمونه است که ماندگاری این عناصر فرهنگی را بیشتر ضمانت کند و از آنجا که «مقام‌ها» بالاترین مرحله خلاقیت در هنرموسیقی محسوب می‌شوند و از طرفی رویکرد فرهنگی و شیوه زندگی مردم در آن نمایان است، بنابراین در مردم شناسی اقوام مختلف هرمنطقه بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد، بنابراین این اقدام تلاش خوبی در راستای تداوم و پاسداشت موسیقی مقامی و ادبیات شفاهی در میراث فرهنگی این حوزه از خراسان است.
محمود طغرایی با اشاره به ثبت مقام نوایی در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ایران گفت: «نوایی» نام یکی از مشهورترین مقام‌های سازی و آوازی موسیقی شرق خراسان است، این مقام و آهنگ روایتگر رویکرد معرفتی و سیروسلوک عرفانی مردم و هنرمندان این خطه از خراسان است.
مقام نوایی سراسر برای توصیف خداوند، ذکر و یاد خداوند است وتوصیفی نمادین از سیروسلوک هنرمند و مردم این منطقه را درطبیعت و زندگی فرهنگی و آیینی آنها را دارد، این مقام فلسفه‌ای عرفانی به خود گرفته است که نزد مردم خراسان از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است.
12 مقام موسیقی تربت جام 19 شهریور ماه در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور ثبت شد.
مقام‌های نوایی، آهو، صیاد و آهو، مشق پلتان، اشترخجو، معراج نامه، هزارگی، مقام آئینی حَتَن، کبک زری یا کیک دری، سرحدی (چاربیتی خوانی)، مقام اللّه مدد، مقام اللّه یا ذکراللّه و ترانه‌های پادایرگی، با توجه به قدمت و غنای فرهنگی و با تشخیص داوران کمیسیون ثبت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ایران به ثبت رسیده اند.