پیام خراسان - برنامه‌های شهروندی برای کاشت درخت در سال‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای با محبوبیت روبه‌رو شده است، زیرا جوامع اهمیت جنگلداری شهری را برای سلامت محیط زیست و رفاه جامعه درک کرده‌اند. این برنامه‌ها با احیای درختان زیستگاه‌های تخریب‌شده، از تنوع زیستی محافظت و اکوسیستم متعادل‌تری ایجاد می‌کنند.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بیش از 60 هزار گونه درخت در جهان وجود دارد که در اکوسیستم‌های متنوع پراکنده هستند و بین آنها و مناظر طبیعی، گیاهان و جانوران همسایه آنها روابط پیچیده‌ای وجود دارد.
این موضوع زمانی پیچیده‌تر می‌شود که انسان به معادله اضافه شود؛ حدود دو میلیارد نفر روی کره زمین برای کار، غذا، سرپناه و آب به جنگل‌ها وابسته هستند، همچنین درختان نقش بسیار مهمی در جذب کربن از جو زمین دارند. همین موضوع موجب شده است که دولت‌ها، شرکت‌ها و افراد بسیاری در سراسر جهان به‌دنبال ابتکارات کاشت درخت باشند.
کاشت درخت یکی از مؤثرترین ابزارها برای حفظ محیط زیست است. هنگامی که این فعالیت با مشارکت جوامع محلی همراه شود، تأثیر آن بسیار فراتر می‌رود. قواعدی به‌منظور ارتقای تلاش‌های کاشت درختان وجود دارد که اجرای آنها به مزایای این فعالیت‌ها در زمینه افزایش جذب کربن، تنوع زیستی و ارتقای معیشت انسانی کمک می‌کند. یکی از این قواعد، حفاظت از جنگل‌های موجود است؛ دولت‌های ملی و محلی و شرکت‌ها باید فعالانه با جنگل‌زدایی مبارزه کنند.

بر اساس آمار، جهان هر سال مساحتی برابر بریتانیا را از جنگل‌های خود از دست می‌دهد و این به معنای جذب کمتر کربن و در نتیجه افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن است. محافظت و بازسازی جنگل‌ها فرایندی بسیار دشوار است که همکاری با جوامع محلی آن را تسهیل می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد بسیاری از تلاش‌های بازسازی جنگل‌ها به این دلیل شکست می‌خورند که جوامع محلی را درگیر نمی‌کنند.
مردمی که در این مناطق زندگی می‌کنند متخصصان موضوعی در جنگل‌ها و مسائل پیش‌رو هستند. جوامع محلی اغلب دانش گسترده‌ای از اکوسیستم خود دارند و همکاری آنها در برنامه‌های درختکاری اطمینان حاصل می‌کند که گونه‌های بومی به‌درستی انتخاب و در مناطق مناسب کاشته می‌شوند. آنها درختان را در دامنه‌ها، اطراف منابع آبی یا در زمین‌های تخریب‌شده می‌کارند که به تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش کمک می‌کند. درختان میزان نفوذ و حفظ آب در خاک را افزایش می‌دهند، آب‌های زیرزمینی را تغذیه می‌کنند و کیفیت بدنه‌های آبی را بهبود می‌بخشند.

بازسازی جنگل‌ها زمانی موفقیت‌آمیزتر است که مزایای همزمانی برای معیشت محلی داشته باشد، زیرا حس مالکیت را میان مردم تقویت می‌کند و حمایت آنها از برنامه‌های حفاظتی و بازسازی را افزایش می‌دهد، همچنین جوامع را توانمند می‌سازند و مزایای زیست‌محیطی پایداری ایجاد می‌کنند. برای مثال، پروژه برای حفاظت از درخت ملی مالاوی «سرو مولانژ» اجرا شد که نه‌تنها منجر به کاشت بیش از 500 هزار درخت شد، بلکه بیش از هزار شغل برای جامعه محلی ایجاد کرد و بیش از 200 نفر را در زمینه مدیریت شهرک‌های گیاهی و توسعه کسب‌وکار آموزش داد تا 10 شهرک گیاهی جامعه را اداره کنند.
پروژه‌های محافظتی و بازآفرینی جنگل باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که چندین هدف مرتبط را از جمله افزایش تنوع زیستی، کمک به اقتصادهای محلی و کاهش انتشار کربن، به‌صورت همزمان برآورده کند. هرچند ممکن است تعارض‌هایی وجود داشته باشد، اما اولویت‌ها باید در ابتدای پروژه با توافق ذی‌نفعان و بر اساس علم و نیازهای جوامع تعیین شود.
از سوی دیگر، برنامه‌های درختکاری می‌تواند مزایای اقتصادی مستقیم و غیرمستقیمی را برای اعضای جامعه فراهم کند. فعالیت‌هایی همچون آماده‌سازی، کاشت و نگهداری موجب درآمدزایی می‌شود و وابستگی به شیوه‌های ناپایدار همچون جنگل‌زدایی یا چرای بی‌رویه را کاهش می‌دهد. در بسیاری از مناطق، زنان و گروه‌های حاشیه‌نشین برای تأمین نیازهای روزانه خود به‌شدت با منابع جنگلی در ارتباط هستند. مشارکت دادن آنها در فعالیت‌های درختکاری، فرصت‌های درآمدی، قدرت تصمیم‌گیری و ارتباط قوی‌تر با جوامع دیگر را برای آنها فراهم می‌کند.

افرادی که مسئولیت کاشت و مراقبت از درختان را به عهده می‌گیرند، به‌طور طبیعی بهره‌برداری پایدار از این منابع را ترویج می‌کنند تا آنها را برای نسل‌های آینده حفاظت کنند. این فرایند حلقه‌ای مثبت ایجاد می‌کند که به استقرار و بقای بلندمدت درختان و اکوسیستم‌های محلی کمک می‌کند. در ادامه بعضی از برنامه‌های مشارکتی درختکاری موفق در مناطق مختلف آورده شده است.
برنامه درخت-ملت درخت-ملت (Tree-Nation) یک پلتفرم جهانی است که به جنگل‌کاری مجدد و مقابله با تغییرات آب‌وهوایی اختصاص دارد. افراد می‌توانند با مشارکت در این طرح درخت بکارند و سهم انتشار دی‌اکسیدکربن خود را خنثی کنند.

به‌عنوان مثال، شهر کترینگ در ایالت اوهایوی آمریکا برنامه‌ای دارد که در آن ساکنان می‌توانند درختان خیابانی را با هزینه مشترک به دست آورند. هر شهروند می‌تواند صاحب یک درخت شود که توسط اداره پارک‌ها کاشته می‌شود، اما نگهداری آن به عهده صاحبش است. این برنامه مزایای قابل‌توجهی برای جامعه و محیط زیست دارد که از جمله برترین آنها می‌تواند به فیلتر کردن آلاینده‌ها و بهبود کیفیت هوای اوهایو، پشتیبانی از تنوع زیستی و سلامت حیات وحش، مشارکت فعال ساکنان در کاشت درخت و ارتقای احساس مشارکت و مسئولیت‌پذیری آنها اشاره کرد.
این برنامه فرصت‌های آموزشی را در اختیار اعضای جامعه قرار می‌دهد؛ شرکت‌کنندگان می‌توانند در مورد تکنیک‌های صحیح کاشت و نگهداری، همچنین اهمیت درختان در محیط‌های شهری اطلاعات کسب کنند که موجب افزایش آگاهی زیست‌محیطی در میان ساکنان می‌شود. کاشت درخت در خیابان‌های کترینگ جذابیت محله‌ها را بهبود می‌بخشد و آنها را برای ساکنان و بازدیدکنندگان جذاب‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند. دسترسی به فضاهای سبز با مزایای سلامت روانی مرتبط است، چراکه درختان می‌توانند سطوح استرس را کاهش دهند و فعالیت بدنی را ارتقا دهند که به ارتقای کلی کیفیت زندگی کمک می‌کند.
افزون بر این، درختان حفاظت‌شده می‌توانند ارزش املاک را در منطقه افزایش دهند. مدل تقسیم هزینه این برنامه به‌گونه‌ای است که آن را از نظر مالی در دسترس ساکنان قرار می‌دهد و به آنها امکان بهره‌مندی از درختان خیابانی با کیفیت با هزینه کمتر را می‌دهد.
برنامه درخت زنده برنامه درخت زنده (Living Tree Program) به افراد یا سازمان‌ها اجازه می‌دهد که مناسبات را با کاشت درخت برگزار کنند. شرکت‌کنندگان می‌توانند گونه‌های مختلف درخت را انتخاب کنند و مسئولان شهری مراحل تهیه و کاشت را برای آنها انجام دهند.
برای مثال، شهر اپیکس در ایالت کارولینای شمالی آمریکا با عضویت در این برنامه، طرح ابتکاری موسوم به «قله را درختکاری کنید (Plant the Peak)» را راه‌اندازی کرده است که صددرصد هزینه خرید و کاشت یک درخت برای هر ملک را تقبل می‌کند تا پوشش درختی در سطح شهر را افزایش دهد. این طرح از زمان شروع در سال 2021 بیش از 300 درخت را با موفقیت کاشته است و همچنان ثبت‌نام برای درخواست‌های کاشت درخت را به ترتیب زمانی اولویت‌بندی می‌کند.

نفس برای آینده، ترکیه طرح ابتکاری نفس برای آینده در ترکیه یک کمپین ملی مهم است که با هدف مبارزه با تغییرات اقلیمی از طریق کاشت درختان به‌صورت گسترده راه‌اندازی شده است. این کمپین نوامبر 2019 آغاز شد و توجهات بین‌المللی بسیاری را به خود جلب کرد. هدف از این کمپین مبارزه با بیابان‌زایی و احیای جنگل‌های آسیب‌دیده از آتش سوزی‌های جنگلی است.
ترکیه در روز نخست این کمپین با کاشت 11 میلیون نهال تنها در سه ساعت در 2023 مکان در 81 استان، رکورد گینس را به ثبت رساند. این کمپین هر سال ادامه دارد و تا پایان 2024 تعداد 252 میلیون نهال کاشته است. کمپین نفس برای آینده به‌تازگی در یک رویداد، بیش از 13 میلیون نهال کاشته و رکورد جهانی را به ثبت رسانده است. این ابتکار فراتر از ترکیه گسترش یافته و رویدادهای نمادین کاشت درخت در کشورهای دیگر عضو سازمان کشورهای ترک برگزار شده است تا همکاری‌های منطقه‌ای در زمینه تلاش‌های زیست‌محیطی را ترویج کند.
دولت ترکیه قصد دارد به افزایش منابع جنگلی خود ادامه دهد و تا سال 2053 به صفر خالص انتشار گازهای گلخانه‌ای برسد؛ به‌منظور دستیابی به این هدف، برنامه‌هایی برای کاشت نهال‌های بیشتر و تخصیص بودجه‌های قابل‌توجه برای جنگل‌داری و ابتکارات پایدار زیست‌محیطی دارد.

شهروند جنگلبان، دیترویت، میشیگان برنامه شهروند جنگلبان تحت مدیریت مؤسسه غیرانتفاعی سبزسازی دیترویت، داوطلبان را برای مدیریت تلاش‌های کاشت درخت آموزش می‌دهد. داوطلبان تکنیک‌های صحیح کاشت و نگهداری درختان را می‌آموزند و با جوامع محلی برای محافظت از درختان موجود و کاشته‌شده مشارکت می‌کنند. شهروندان جنگلبان گروه‌های عملیاتی را در طول رویدادهای کاشت راهنمایی می‌کنند و در زمینه‌های مختلف از جمله مدیریت و نگهداری درختان شرکت می‌کنند. این برنامه در ایالت کنتاکی نیز راه‌اندازی و با استقبال فراوانی روبه‌رو شده است.
شهر درختان، منچستر، انگلیس برنامه شهر درختان (City of Trees) در منچستر انگلستان، یک پروژه مهم زیست‌محیطی است که با هدف افزایش پوشش گیاهی و بهبود کیفیت زندگی شهری طراحی شده است. این برنامه به دنبال کاشت سه میلیون درخت در منطقه منچستر به‌عنوان بخشی از پروژه بزرگ‌تری به نام جنگل شمالی است که هدف نهایی آن کاشت 50 میلیون درخت در شمال انگلستان است.
ابتکار شهروند جنگل‌دار (Citizen Forester Initiative) بخشی از این برنامه است که بر مشارکت جامعه در کاشت و نگهداری درختان تمرکز دارد. این ابتکار فرصتی را در اختیار ساکنان محلی، گروه‌های سازمانی و اعضای مختلف قرار می‌دهد تا به‌طور فعال در پروژه‌های کاشت و مراقبت از درختان شرکت کنند و به این ترتیب تلاش می‌کند تا آگاهی عمومی را درباره اهمیت درختان برای سلامت محیط زیست و رفاه جامعه افزایش دهد. مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی همچون کاشت درخت موجب تقویت روحیه همکاری و همبستگی میان اعضای جامعه می‌شود.

کمپین سراسری کاشت درخت، ایران جوانان داوطلب در ایران در بهار 2023، یک کمپین سراسری راه‌اندازی کردند که طی آن 100 هزار درخت در عرض فقط 20 دقیقه کاشته شد. این ابتکار توسط جمعیت هلال احمر ایران سازماندهی شده بود و هدف آن مقابله با تغییرات اقلیمی و افزایش تاب‌آوری جامعه در برابر بلایای زیست‌محیطی بود. کمپین کاشت درخت نه‌تنها بهبود محیط زیست را هدف قرار داده است، بلکه به آموزش عمومی درباره نقش حیاتی درختان در کاهش اثرات تغییرات اقلیمی نیز می‌پردازد.
این کمپین بخشی از یک ابتکار بزرگ‌تر توسط دولت ایران است که هدف آن کاشت یک میلیارد درخت در طول چهار سال است و نشان‌دهنده تعهد ملی به احیای جنگل‌ها و مقابله با بیابان‌زایی است. موفقیت این کمپین نه‌تنها به سلامت محیط زیست کمک می‌کند، بلکه به‌عنوان یک الگو برای مشارکت جامعه و تلاش‌های افزایش تاب‌آوری در سراسر منطقه عمل می‌کند.

کمپین سراسری کاشت درخت، عراق عراق یک کمپین سراسری کاشت درخت را با هدف مقابله با تغییرات اقلیمی و افزایش پایداری محیط زیست آغاز کرده است. این ابتکار که در تاریخ 29 نوامبر 2023 راه‌اندازی شد، بخشی از تلاش‌های گسترده‌تری به رهبری نخست‌وزیر این کشور و هدف آن کاشت پنج میلیون درخت در سراسر کشور است. این کمپین به‌دنبال مقابله با چالش‌های زیست‌محیطی شدید عراق از جمله بیابان‌زایی، خشکسالی و طوفان‌های گرد و غبار است و با افزایش تعداد درختان، به بهبود اکوسیستم‌های محلی و ترویج تنوع زیستی کمک می‌کند. تأکید این کمپین بر مشارکت جامعه است و برنامه‌های آن شامل همکاری با مدارس محلی و سازمان‌های جوانان برای تقویت حس مسئولیت نسبت به محیط زیست می‌شود.
تانزانیا مسئولان در تانزانیا کمپینی را راه‌اندازی کرده‌اند که طی آن هر یک از 14.1 میلیون دانش‌آموز در کشور تشویق می‌شوند تا سالانه یک درخت بکارند. این برنامه بر تلاش‌ها برای سبز کردن مجدد و تقویت مراقبت از محیط زیست در میان جوانان تمرکز دارد.
کد خبر 832138

http://www.khorasan-online.ir/fa/News/812781/کمپین‌های-جهانی-کاشت-درخت-از-ترکیه-تا-ایران