چاپ

پیام خراسان - نویسنده حجت‌الاسلام والمسلمین محمد امیری – استاد حوزه
در این مطلب به بررسی تاریخچه، سیره اهل بیت (ع) در مسجدسازی و اهمیت معنوی این مکان مقدس می‌پردازیم.
واژه مسجد در لغت، اسم مکان و به معنای جایگاه سجده و محل عبادت است و در اصطلاح، مسجد عبادتگاه خاص مسلمانان است و این واژه 28 بار در قرآن کریم ذکر شده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
سیره اهل بیت (ع) در مسجدسازی
در روایات و نصوص پیرامون سیره و برخورد اهل بیت (ع) می‌بینیم که آن بزرگواران اهتمام ویژه‌ای به این امر مقدس داشتند، حتی به دست خودشان مسجد می‌ساختند و اصحاب را به این امر ترغیب و تشویق می‌کردند. پیشگویی حضرت علی (ع) در مورد جمکران
یکی از آن مساجدی که به دستور امام زمان (عج) ساخته شده، مسجد مقدس جمکران است که دارای اهمیت و جایگاهی بزرگ در میان مردم بوده و طبق اخبار نقل شده، امیر مؤمنان علی (ع) از این مسجد، مکان و جایگاه مقدس آن پیشگویی کرده است. و شخص امام عصر (عج) با بیان جایگاه والای معنوی این سرزمین، شیعیان را به حضور در آنجا و عزیز داشتن آن امر فرمودند.
محمد بن محمد بن هاشم حسینی‌رضوی، کتاب ارزشمندی در پیرامون فضیلت شهر در سال 1179 هـ تألیف کرده است و در این کتاب خبری از وجود مقدس علی (ع) در رابطه با مسجد جمکران خطاب به فرزند یمانی آورده که ما خلاصه آن حدیث را در اینجا می‌آوریم و شیخ صدوق در کتاب مونس الحزین از علی (ع) نقل می‌کند که فرمود: «ای پسر یمانی، در اول ظهور خروج نماید قائم آل‌محمد (عج) از شهری که آن را قم می‌گویند و مردم را دعوت کند به حق و همه خلایق از شرق و غرب به آن شهر قصد کنند و اسلام تازه گردد… که کوه سفید به نزدیک دهی کهن در جنب مسجد است و قصری کهن که قصر مجوس است و آن را جمکران خوانند که از زیر یک مناره آن مسجد بیرون آید.
پس طبق این حدیث علی (ع) وجود چنین محلی را در قم و بنای مسجدی در آن را پیش‌بینی کرده است.
تاریخچه مسجد
مسجد مقدس جمکران، روز هفدهم رمضان 373 هجری به فرمان حضرت بقیه‌‌الله (ارواحنا‌فداه)، در کنار روستای جمکران تاسیس شد، تاریخچه‌ آن (به طوری که در این نوشتار به تفصیل آمده) به دست شیخ صدوق (متوفای 381 هجری) در کتاب مونس‌الحزین بیان گردیده و کیفیت نماز تحیت و نماز استغاثه به حضرت بقیه‌‌الله (عج) در ضمن آن آمده است.
آنچه مسلم است، این‌که مسجد جمکران بیش از 1000 سال پیش به فرمان حضرت بقیه‌‌الله (عج) در بیداری، (نه در خواب) تاسیس گردید و در طول قرون و اعصار، پناهگاه شیعیان و پایگاه منتظران و تجلی‌گاه حضرت صاحب‌الزمان (ع) بوده است.
علامه‌ بزرگوار، میرزا حسین نوری، (متوفّای 1320 هجری) در کتاب ارزشمند نجم‌الثاقب‌ (که به فرمان میرزای بزرگ، آن را تالیف کرد و میرزای شیرازی، ‌در تقریظ خود، از آن ستایش فراوان کرد، نوشته: برای تصحیح عقیده‌ خود، ‌به این کتاب‌ مراجعه کنند تا از لمعانِ انوار هدایتش، به سر منزل یقین و ایمان برسند.) تاریخچه‌ تاسیس مسجد مقدس جمکران به شرح زیر آورده شده است.
شیخ فاضل، حسن بن محمّد بن حسن قمی، معاصر شیخ صدوق، در کتاب تاریخ قم از کتابِ مونس‌الحزین فی معرفه الحقّ و الیقین (از تالیفات شیخ صدوق) بنای مسجد جمکران را به این عبارت نقل کرده است.
ملاقات حسن بن مثله با امام
شیخ عفیف صالح حسن بن مُثله‌ جمکرانی می‌گوید: شب سه‌شنبه، هفدهم ماه مبارک رمضان 373 هجری، در سرای خود خفته بودم که جماعتی به درِ سرای من آمدند، نصفی از شب گذشته بود، مرا بیدار کردند و گفتند: «برخیز و امر امام محمّد مهدی صاحب‌الزمان (عج)، را اجابت کن که تو را می‌خواند.»
حسن بن مثله می‌گوید: «من، برخاستم و آماده شدم»، چون به درِ سرای رسیدم، جماعتی از بزرگان را دیدم، سلام کردم، جواب دادند و خوش‌آمد گفتند و مرا به آن جایگاه که اکنون مسجد (جمکران) است، آوردند.»
چون نیک نگاه کردم، دیدم تختی نهاده و فرشی نیکو بر آن تخت گسترده و بالش‌های نیکو نهاده و جوانی 30‌ساله، بر روی تخت، بر چهار بالش، تکیه کرده، پیرمردی در مقابل او نشسته، کتابی در دست گرفته، بر آن جوان می‌خواند.
بیش از 60 مرد که برخی جامه‌ سفید و برخی جامه‌ سبز بر تن داشتند، بر گرد او روی زمین نماز می‌خواندند.
گرفتن زمین از حسن بن مسلم
آن پیرمرد که حضرت خضر (ع) بود، مرا نشاند و حضرت امام (عج) مرا به نام خود خواند و فرمود: «برو به حسن بن مسلم بگو: «تو، چند سال است که این زمین را عمارت می‌کنی و ما خراب می‌کنیم، پنج سال زراعت کردی و امسال دیگرباره شروع کردی، ‌عمارت می‌کنی، رخصت نیست که تو دیگر در این زمین زراعت کنی، ‌باید هرچه از این زمین منفعت برده‌ای، برگردانی تا در این موضع مسجد بنا کنند.»
به حسن بن مسلم بگو: «اینجا، زمین شریفی است و حق تعالی این زمین را از زمین‌های دیگربرگزیده و شریف کرده است، تو آن را گرفته به زمین خود ملحق کرده‌ای! خداوند، دو پسر جوان از تو گرفت و هنوز هم متنبّه نشده‌ای! اگر از این کار بر حذر نشوی، نقمت خداوند، از ناحیه‌ای که گمان نمی‌بری بر تو فرومی‌ریزد.»
حسن بن مثله عرض کرد: «سید و مولای من! مرا در این باره، نشانی لازم است؛ زیرا، مردم، سخن مرا بدون نشانه و دلیل نمی‌پذیرند.»
امام (عج) فرمودند: «تو برو رسالت خود را انجام بده، ما در اینجا، علامتی می‌گذاریم که گواه گفتار تو باشد، برو به نزد سید ابوالحسن، و بگو تا برخیزد و بیاید و آن مرد را بیاورد، منفعت چند ساله را از او بگیرد و به دیگران دهد تا بنای مسجد بنهند، و باقی وجوه را از رهق در ناحیه اردهال که ملک ما است، ‌بیاورد و مسجد را تمام کند، و نصف رهق را بر این مسجد وقف کردیم که هرساله وجوه آن را بیاورند و صرف عمارت مسجد کنند.
موقعیت جغرافیایی مسجد
مسجد مقدس جمکران در شش کیلومتری شهر مقدس قم واقع شده و همواره پذیرای زائرینی از نقاط مختلف ایران و جهان است.
این مکان مقدس، تحت توجهات خاصه حضرت بقیه‌الله الاعظم (عج) قرار دارد و آن حضرت از شیعیان‌شان خواسته‌اند که به این مکان مقدس روی آورند، چراکه این مکان، دارای زمین شریفی است و حق تعالی آن را از سرزمین‌های دیگر برگزیده است.
لذا سزاوار است که زائرین عزیز، از برکات این مکان مقدس، حداکثر استفاده را ببرند و مراقب باشند که مسائل فرعی توجه‌شان را به خود جلب نکند و خود را در برابر حضرت مهدی (عج) حاضر ببینند و از انجام اعمالی که قلب مبارک آن حضرت را آزرده می‌سازد خودداری کنند.
شایان توجه است که علما و شیفتگان آن حضرت استفاده‌های فراوان از این مسجد مقدس برده‌اند؛ بنابراین سعی کنید در این مکان مقدس، لحظاتی را با یاد آن عزیز بگذرانید و خالصانه برای ظهور مقدس حضرتش دعا کنید، چرا که برطرف شدن گرفتاری‌ها تنها با ظهور آقا امکان‌پذیر است.
شما ای زائران عزیز که به این محل نورانی مشرف شده‌اید! در نظر داشته باشید که مسجد مقدس جمکران، احتمالا محل رفت و آمد امام مهدی (عج) (ارواحنا فداه) است و آن حضرت بر اعمال همه ما در این مکان نظارت دارند؛ لذا به گونه‌ای در این مسجد باشیم که آقا از ما خشنود شود و الطاف و عنایاتش شامل حالمان گردد.
+
آخرین اخبار ورزشی را در جامعه ورزشی آفتاب نو بخوانید.
مارمولک‌بازی ساسی؛ تهدیدی خاموش برای نسل جوان بحران سرقت در ایران: ناامیدی شهروندان از عملکرد قانون بحران سرقت در ایران: ناامیدی شهروندان از عملکرد قانون آخوند بلاگر؛ حراج دین برای لایک و کامنت بیشتر! دود و سینما: وقتی سیگار دبیر جشنواره فجر خبرساز می‌شود