چاپ

پیام خراسان - به گزارش خبرنگار مهر، همزمان با هفته هنر انقلاب اسلامی، از کتاب «تاریخ شفاهی مساجد شهرکرد» از سوی حوزه هنری استان چهارمحال و بختیاری و با حضور نماینده ولی فقیه در استان در شهرکرد رونمایی شد.
این کتاب توسط قاسم فتاحی نافچی و سیده آزیتا رضوی تهیه و تدوین و در 330 صفحه و در شمارگان 1000 نسخه، به همت انتشارات مایک و با حمایت حوزه هنری انقلاب اسلامی استان چهارمحال و بختیاری به چاپ رسیده است.
در همین خصوص قاسم فتاحی نافچی، نویسنده اول کتاب «تاریخ شفاهی مساجد شهرکرد» در یادداشتی به معرفی این کتاب پرداخته است. مسجد از صدراسلام تاکنون علاوه بر کارکرد عبادی، نقش مهمی در مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مردم مسلمان ایفا کرده و محل ملاقات‌های پیامبر (ص)، مکان مشورت برای اقدامات نظامی و همچنین آشنایی مسلمانان با احکام و تعالیم فردی و اجتماعی اسلام بوده است.
انقلاب بهمن 1357 در ایران به رهبری امام خمینی، با مشخصه دینی و اسلامی از سایر انقلاب‌های جهان متمایز شده و مسجد مهم‌ترین کانون در این نهضت اسلامی به حساب می‌آید. همچنان که جلسات سخنرانی وعاظ انقلابی در ایام محرم و صفر و شب‌های ماه رمضان در مساجد برپا می‌شد.
مساجد به فراخور هر حادثه‌ای نقش خود را در تاریخ انقلاب اسلامی ایفا کردند که علاوه بر مساجد تأثیرگذار تهران چون مسجد جامع، مسجد ارک، مسجد هدایت، مسجد ابوذر، حسینیه ارشاد و… مساجد سایر شهرها نیز این نقش و تأثیر را داشته‌اند. در مساجد شهرکرد علاوه بر علما و روحانیون بومی، شخصیت‌های برجسته و روحانیون و طلاب مدعو از شهرهای قم، اصفهان، شهرضا، نجف آباد و… به‌صورت مرتب حضور فعال داشته‌اند.
بنابراین برای آشنایی و شناخت عمیق و بنیادین با تاریخ انقلاب اسلامی، بایستی عواملی را مورد توجه و بررسی قرار داد که هسته اصلی شکل‌گیری انقلاب و جریانات مرتبط با آن است و درواقع زمینه‌های بروز انقلاب را فراهم کرده و به آن جهت داده است.
از مهم‌ترین نهادهایی که در مسیر حوادث و جریانات انقلاب تا پیروزی آن نقش حساس و مؤثری داشته، مساجد بودند که تمرکز دو نهاد مهم بازار و مسجد در کنار هم، که هر کدام در طول تاریخ، با کارکردهای متفاوت در مسائل مختلف جامعه نقش داشته و همواره در فعل و انفعالات سیاسی- اجتماعی و اقتصادی جامعه مؤثر بوده‌اند در کنار مراکز آگاهی بخشی چون دانشگاه‌ها و مدارس توانستند در جریان شکل‌گیری انفلاب اسلامی نقش مهمی ایفا کنند.
با توجه به این‌که محور و اساس تألیف کتاب تاریخ شفاهی مساجد شهرکرد، بر اساس «تاریخ شفاهی» است، لذا پس از مطالعات اولیه، حدود 34 نفر از افرادی که در مساجد شهرکرد فعال بودند شناسایی و پس از پیگیری‌های زیاد با آنها مصاحبه‌هایی انجام شد. گزینش این افراد بر مبنای میزان اطلاعات و مشارکت آن‌ها در برنامه‌های مساجد فعال شهرکرد در جریان نهضت اسلامی بود. روش انجام این پژوهش براساس منابع شفاهی و گردآوری اسناد و مدارک تاریخی استوار بوده و هدف از تدوین این اثر، ارائۀ تحلیلی توصیفی از نقش مساجد شهرکرد در نهضت اسلامی است.
نظر به اینکه موضوع طرح پژوهش به لحاظ محتوا و روش کاملاً جدید بود و هیچ پیشینه‌ای نداشت، لذا پژوهشگران با موانع و دشواری‌های زیادی مواجه شدند. نبود آرشیو معتبری از اسناد، مدارک و شواهد مربوط به فعالیت مساجد در استان و نیز در اختیار نداشتن پیشینه‌ای از بررسی‌ها و تحلیل‌های علمی و مستند در مورد تاریخچه مساجد از جمله موانع و محدودیت‌های این تحقیق بود.
در بخش میدانی نیز محدودیت در دستیابی به برخی از مؤمنین و متدینین و نیز افراد فعال و اثرگذار در فعالیت‌های مساجد داشتیم به علت اینکه برخی‌ها در قید حیات نبودند و برخی از نقش‌آفرینان در برنامه‌های مساجد نیز بنا به دلایلی حاضر به مصاحبه نشدند؛ گذشت بیش از چهار دهه از زمان پیروزی انقلاب - با توجه به آسیب‌پذیری حافظه انسان- نیز باعث فراموشی بسیاری از خاطرات آن دوران شده لذا برخی از افرادی که با ما همکاری داشتند به دلایل مختلف از جمله کهولت سن، جزئیات خیلی از خاطراتشان را در حافظه نداشتند.
این کتاب در 2 بخش و 9 فصل ساماندهی شده است که بخش اول تحت عنوان «تاریخچه، نقش و کارکردهای مساجد و کانون‌های فعال مذهبی شهرکرد»، شامل چهار فصل است. فصل اول با عنوان «تاریخچه و کارکردهای مساجد»؛ فصل دوم تحت عنوان «نقش و کارکردهای مساجد در نهضت اسلامی»؛ فصل سوم با نام «گذری بر تاریخ تحولات مذهبی شهرکرد» و فصل چهارم با عنوان «نگاهی به کانون‌ها و مراکز فعال مذهبی و تاریخچه مساجد دیرینه شهرکرد»، به بررسی مراکز و کانون‌های مذهبی فعال و معرفی مختصر مساجد تاریخی شهرکرد می‌پردازد.
بخش دوم این اثر تحت عنوان «مساجد تأثیرگذار شهرکرد در نهضت اسلامی» نیز شامل پنج فصل است که در فصل اول «نقش و تأثیر مسجد اتابکان (امام صادق)»؛ در فصل دوم «نقش و تأثیر مسجد خان (جامع)»؛ در فصل سوم «نقش و تأثیر مسجد و حسینیۀ ابوالفضل (ع)»؛ در فصل چهارم «نقش و تأثیر مسجد و حسینیۀ اعظم» و در فصل پنجم و پایانی نیز به «نقش و تأثیر مسجد صاحبالزمان (عج)» شهرکرد در نهضت اسلامی می‌پردازد و در پایان هم فهرست منابع و مآخذ و … آمده است.
علاوه بر این در این کتاب مراکز فرهنگی و مذهبی شهرکرد نظیر امامزادگان دو خاتون (س)، سقاخانه حضرت ابوالفضل (ارباب میرزا)، مدرسه علمیه امامیه و مساجد داری پیشینه تاریخی بالای نیم قرن مانند مسجد سید آقابزرگ، مسجد نو، مسجد ابومحمد و مسجدالرضا (ع) نیز معرفی شده است.
کد خبر 6432099