پیام خراسان
روایت ملکیان از اخلاق سرگردان و گردنگاه سیاست
شنبه 30 فروردين 1404 - 00:01:21
پیام خراسان - به گزارش خبرگزاری، در نشست گفت و گو درباره‌ی کتاب «اخلاق سرگردان و گردنگاه سیاست»، سینا باستانی نیز حضور خواهد داشت. این نشست در ساعت 17 در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می شود و موسسه سروش مولانا، و خانه اندیشمندان علوم انسانی، آن را تدارک دیده اند. 
معرفی کتاب: مفهوم "اخلاق سرگردان" به وضعیتی اشاره دارد که در آن ارزش‌ها و اصول اخلاقی به دلیل غلبه منطق سیاسی و ملاحظات قدرت، جایگاه خود را از دست داده و دچار ابهام و بی‌ثباتی می‌شوند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
"گردنگاه سیاست" استعاره‌ای از نقطه حساسی است که در آن تصمیمات سیاسی مهم و سرنوشت‌ساز اتخاذ می‌شوند و در این نقطه، فشارهای قدرت و ملاحظات سیاسی می‌توانند به سادگی اصول اخلاقی را به حاشیه برانند. این دو مفهوم در کنار هم، به تنش دائمی میان اخلاق و سیاست، و چگونگی تأثیرگذاری قدرت سیاسی بر ارزش‌های اخلاقی در جوامع مختلف می‌پردازند. موضوعات اصلی در کتاب "اخلاق سرگردان و گردنگاه سیاست" به شرح زیر هستند: 
اخلاق سرگردان (Wandering Ethics)
در بخش نخست یعنی اخلاق سرگردان، بی‌ثباتی و ابهام ارزشی مورد بحث است. در شرایط "اخلاق سرگردان"، اصول اخلاقی روشن و مورد توافق دچار تزلزل شده و افراد و گروه‌ها در تشخیص درست و نادرست دچار سردرگمی می‌شوند.
در این بخش غلبۀ منطق سیاسی از دیگر محورها است. ملاحظات سیاسی، حفظ قدرت، منافع حزبی یا ملی (به تعبیر خاص سیاسی) بر تصمیمات و رفتارهای اخلاقی اولویت می‌یابند. این مفهوم مرکزی کتاب، به زایش مفهوم دیگر منتهی می شود، نسل‌کشی و جنایات سازمان‌یافته. از نظر نویسنده نمونه‌های بارز "اخلاق سرگردان" در فجایعی مانند نسل‌کشی، جنایات جنگی و فساد سیستماتیک دیده می‌شود، جایی که اهداف سیاسی، توجیهی برای نقض فاحش اصول اخلاقی پیدا می‌کنند.
موتور اصلی منطق سیاسی، ایدئولوژی‌های تمامیت‌خواه و افراطی است که با ارائه یک نظام ارزشی بسته و غیرقابل نقد، "اخلاق سرگردان" را تشدید کرده و رفتارهای غیراخلاقی را در راستای اهداف خود توجیه می کند. این دستگاه به طور خودبه خودی به خلق فقدان پاسخگویی منتهی می شود. زیرا پیش از آن ایدئولوژی تمامیت خواه، خود حاصل غیاب سازوکارهای شفاف و مستقل برای پاسخگویی افراد و نهادهای قدرتمند است.
گردنگاه سیاست (The Guillotine of Politics)
"گردنگاه سیاست" نمادی از لحظات حیاتی در فرآیندهای سیاسی است که در آن تصمیمات با پیامدهای گسترده اتخاذ می‌شوند.به عبارتی نقطه تصمیم‌گیری حساس است. در این لحظه تاریخی سیاستمداران و تصمیم گیران تحت فشارهای سنگین سیاسی، اولویت منافع برایشان حداکثری می شود. به این معنا که در گردنگاه سیاست، اغلب منافع کوتاه‌مدت، حفظ قدرت یا ملاحظات استراتژیک بر اصول اخلاقی بلندمدت اولویت می‌یابند. طبیعی است که در این وضعیت، اخلاق به سادگی می‌تواند قربانی مصلحت‌اندیشی‌های سیاسی شده و تصمیماتی اتخاذ شود که از نظر اخلاقی قابل دفاع نیستند. در این لحظه رهبران اجتماعی مسئولیت مقاومت در برابر وسوسه قربانی کردن ارزش ها را برعهده دارند. 
تنش دائمی اخلاق و سیاست
اخلاق بر پایه ارزش‌ها، اصول و وظایف در قبال دیگران استوار است، در حالی که سیاست اغلب بر منطق قدرت، رقابت و دستیابی به اهداف مشخص تمرکز دارد. در این جا کتاب خواننده را با دو منطق متفاوت مواجه می کند. و تاکید می کند که با وجود این تفاوت‌ها، یک جامعه سالم نیازمند تعامل سازنده بین اخلاق و سیاست است. سیاست بدون اخلاق می‌تواند به ظلم و فساد منجر شود، و اخلاق بدون قدرت اجرایی ممکن است ناکارآمد باشد.
از نظر نویسنده کتاب، نهادهای دموکراتیک، قانون اساسی، رسانه‌های آزاد و جامعه مدنی قوی می‌توانند به عنوان سپرهایی در برابر "اخلاق سرگردان" عمل کرده و از قربانی شدن اخلاق در "گردنگاه سیاست" جلوگیری کنند. در نهایت "اخلاق سرگردان" و "گردنگاه سیاست" مفاهیمی هستند که نشان می‌دهند چگونه قدرت سیاسی می‌تواند ارزش‌های اخلاقی را به چالش کشیده و در معرض خطر قرار دهد. درک این پویایی برای حفظ یک جامعه عادلانه و انسانی که در آن اصول اخلاقی راهنمای کنش‌های سیاسی باشند، ضروری است.

پیام خراسان

216216
کد خبر 2051582

http://www.khorasan-online.ir/fa/News/853005/روایت-ملکیان-از-اخلاق-سرگردان-و-گردنگاه-سیاست
بستن   چاپ