چاپ

پیام خراسان - در نشست مشترک شورای معاونان و مدیران کل آموزش و پرورش استان‌ها، حجت‌الاسلام علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، با اشاره به الزامات سند تحول بنیادین، عنوان کرد که در حوزه برنامه‌ریزی درسی، وظایف و تکالیف مهمی تعریف شده که باید به طور جدی در مدارس اجرا شود.
وی با انتقاد از رویکرد سنتی کتاب‌محور در آموزش، گفت: «ما وظیفه داریم فراتر از کتاب درسی، به طراحی و ارائه برنامه درسی نیز بپردازیم.
عبور از انحصار منابع آموزشی و فراهم کردن محتوای متنوع برای مدارس، از جمله اقداماتی است که باید در دستور کار قرار گیرد.» لطیفی همچنین بر لزوم هماهنگی حجم مطالب کتاب‌های درسی با میزان زمان آموزش و توانایی‌های فردی دانش‌آموزان تأکید کرد و گفت: «تناسب محتوای آموزشی با ظرفیت ذهنی و شرایط رشدی دانش‌آموزان، لازمه تحقق عدالت آموزشی و کیفیت‌بخشی به یادگیری است.»
وی در ادامه با تشریح مسیر تحولی مدنظر وزارت آموزش و پرورش، بیان کرد: «ضروری است که رویکرد تربیتی بر آموزش غالب شود. آموزش و تربیت نباید به صورت مجزا دیده شوند بلکه باید در قالبی یکپارچه، تمامی جنبه‌های پرورشی دانش‌آموزان مدنظر قرار گیرد. همچنین باید شرایطی فراهم شود تا دانش‌آموزان نقش فعالی در فرایند یادگیری ایفا کنند.»
لطیفی با تأکید مجدد بر توجه به توانمندی‌های خاص هر دانش‌آموز، افزود: «شایستگی‌های منحصر به فرد دانش‌آموزان نباید نادیده گرفته شود و باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که این استعدادها رشد و پرورش یابند. در همین راستا، آموزش باید به سمت تولید و ترویج دانش‌های فعال و خلاق سوق پیدا کند.»
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی همچنین با اشاره به برخی موانع تحقق اهداف تحولی در مدارس، گفت: «با وجود اسناد قوی و محتوای مناسب، هنگام اجرا در مدرسه با مشکلات زیادی مواجه هستیم. برخی از این موانع به مسائل انسانی بازمی‌گردد و بخشی دیگر به کاستی‌های برنامه درسی مربوط می‌شود.»
او در ادامه گفت: «در مدارس عمدتاً شاهد هستیم که تنها به کلاس و کتاب بسنده می‌شود و سایر فعالیت‌های مهم، به حاشیه رانده شده‌اند. میان اجزای برنامه درسی و فعالیت‌های مدرسه‌ای پیوستگی کافی وجود ندارد و عوامل آموزشی صرفاً به اجرای متن کتاب درسی محدود می‌شوند، در حالی که باید چارچوبی منعطف طراحی شود تا مدیران و معلمان بتوانند بر اساس شرایط خاص مدرسه خود، اقدام به بومی‌سازی برنامه‌ها کنند.»
لطیفی در بخشی دیگر از سخنان خود به یکی از چالش‌های اساسی در نظام آموزشی کشور اشاره کرد و گفت: «فاصله‌ای جدی بین برداشت معلمان از برنامه درسی و نگاه برنامه‌ریزان وجود دارد. این شکاف باعث می‌شود که فهم مشترک در فرآیند اجرا شکل نگیرد و برنامه‌ها به‌درستی پیاده‌سازی نشود.»
او تأکید کرد که برای اجرای دقیق برنامه درسی ملی در سطح مدرسه، باید چارچوب روشن و انتظارات مشخص در حوزه آموزش و تربیت به مدارس ابلاغ شود و تجهیزات آموزشی کافی نیز در اختیار آن‌ها قرار گیرد تا توان اجرای محتوای متناسب با نیازهای خود را داشته باشند.
لطیفی خاطرنشان کرد: «برنامه درسی ملی در سطح مدرسه باید به عنوان چارچوبی برای کل فعالیت‌های تربیتی مدارس شناخته شود، نه صرفاً برای تدریس کلاس درس.»
در پایان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به زمان‌بندی سفارش کتاب‌های درسی، اعلام کرد: «بر اساس شیوه‌نامه‌ای که در اسفندماه ابلاغ شده، ثبت‌نام کتاب‌های درسی از اول اردیبهشت آغاز خواهد شد. ضروری است این فرآیند در موعد مقرر انجام شود تا با آغاز سال تحصیلی، مشکلی در توزیع کتاب‌ها ایجاد نشود.»