چاپ

پیام خراسان - ، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین انصاریان، شامگاه دوشنبه اول اردیبهشت به مناسبت ایام شهادت امام جعفر صادق(ع) در مسجد اعظم قم سخنرانی کرد. که در ادامه مشروح سخنان وی را می‌خوانیم.
بنابر روایت ایکنا، روایتی از امام صادق(ع) در چهار بخش وجود دارد. که اگر انسان به آن دقت کند می‌یابد که عمل به آن ضامن خیر دنیا، آخرت و سعادت امروز و فردا است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این روایت زمان وسیعی را می‌طلبد که در این جلسه بخش اول آن را توضیح می‌دهم. احتمال می‌دهم این روایت به خط نورانی شهید اول باشد. زندگی شهید اول بسیار پندآموز و عبرت‌آموز است. سربداران خراسان از وجود ایشان درخواست کردند. که چون مردم این محل از فقه اهل‌بیت‌(ع) بی‌خبر هستند. ما می‌خواهیم به فقه عمل کنیم برای ما یک رساله بنویسید. شهید، متن «لمعه» را نوشت که نزدیک به 80 کتاب فقهی است و از طهارت تا صلاه در آن وجود دارد. «شرح لمعه» چند قرن است که از بهترین کتاب‌های درسی حوزه‌های با برکت شیعه است.
بعد از قرآن، فهم فقه اهل‌بیت‌(ع) و راه مستقیم الهی است از آیت‌الله‌ خوانساری نقل شده است که اگر طلبه‌ای لمعه را پیش ایشان امتحان بدهد و از عهده پختن مسائل آن بربیاید به او اجازه اجتهاد می‌دهند؛ یعنی فهم لمعه بعد از قرآن، فهم فقه اهل‌بیت‌(ع) و راه مستقیم الهی است. مطلبی که برای ما طلبه‌ها شگفت‌انگیز است این است که شهید در سن 17 سالگی در حالی که کوله‌باری از علوم اسلامی را در اختیار داشت به حلّه مسافرت کرد و در آن زمان فخر المحققین فرزند علامه حلی، بزرگ علمای حله بود.
نقل است که علامه حلی از گرمای شدید حله سفری منطقه‌ای خوش آب و هوا کرد و پس از بازگشت، کتاب «تبصره» را نگاشت که آیت‌الله احمد خوانساری این کتاب را در هفت جلد هفتصد جلدی شرح داده است. علامه حلی 84 سال زندگی کرد و حدود 500 جلد کتاب‌ علمی و مهم نوشت.
عمل به وظایف در دیدگاه امام صادق(ع) در روایت امام صادق(ع) معلوم نیست که سؤال کننده چه فردی است. که از محضر مبارک امام صادق(ع) سؤال می‌کند اما مشخص است که فرد خردمندی بوده است. این فرد از امام صادق(ع) پرسید زندگی شما بر چه پایه‌ای است؟ حضرت در پاسخ فرمودند «ساختمان زندگی من بنای بر چهار حقیقت است؛ حقیقت اول اینکه علم دارم. که من از جانب خداوند و انبیاء وظایفی دارم که این وظایف را بعد از من هیچ‌کس انجام نمی‌دهد پس خودم قدم در عمل گذاشتم.» انسان وظایف بسیاری دارد که حتی بازماندگان حاضر نیستند که به وصیت عمل کنند. عملی که امام صادق(ع) می‌فرمایند به ایمان گره خورده است یعنی عمل بدون ایمان در پیشگاه خدا عمل نیست و ایمان هم در پیشگاه خداوند بدون عمل ایمان نیست و عمل و ایمان وحدت هویتی با هم دارند. ایمان و باور قلبی باید در حرکات انسان طلوع کند.
اگر ایمان در قلب تنها بماند باعث نجات نیست و اگر عمل بدون ایمان صورت بگیرد، قبول نیست. این قراردادی است که خداوند از زمان حضرت آدم(ع) بسته است و اعلام کرده است که ایمان بدون عمل و عمل بدون ایمان پذیرفته شده نیست. انسان باید هم حسن فعلی و هم حسن فاعلی داشته باشد. حسن فعلی به معنای باطن پاک، معتقد و باورمند به دنیا و آخرت و حسن فاعلی به معنای آدم خوب بودن است که هم باید باطن و هم ظاهر زیبا باشد.
رابطه ایمان و عمل قرآن کریم می‌فرماید «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَنُ وُدًّا»
یعنی کسی که مؤمن است و دارای عمل صالح است قطعاً برای او محبت قرار می‌دهم؛ اینکه محبت چیست و در کجا است. در جای خود اما روایتی وجود دارد که خداوند قلب مؤمن دارای عمل صالح را ظرف عشق و محبت به امیر‌المؤمنین(ع) قرار می‌دهد. یعنی مزد ایمان و عمل صالح او عشق امیرالمؤمنین (ع) است. اگر فردی در زندگی با عشق امیرالمؤمنین (ع) زندگی کند. و با این عشق بمیرد خداوند، پیامبر(ص)، انبیاء و ائمه(ع) نیز عاشق او هستند. خداوند در آیه دیگر قرآن کریم می‌فرماید.
«الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ طُوبَى لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ» یعنی مؤمن دارای عمل صالح سعادتمند است و عاقبت زیبایی دارد.
دانشی از قرن نوزدهم میلادی مطرح شده است. به نام «تبدل نیرو به ماده و تبدل ماده به نیرو» و در آیه‌ای از قرآن به این موضوع اشاره شده است که می‌فرماید «وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَهٍ رِزْقًا قَالُوا هَذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَهٌ وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»
یعنی به مؤمن دارنده عمل صالح مژده بده که آنها مالک بهشت‌هایی هستند. که هرگاه در بهشت محصولی به عنوان رزق، روزی آنها می‌شود وقتی میوه‌های بهشتی را می‌بینند. می‌گویند که این بهشت را در دنیا نیز روزی ما کردند. این بهشت در دنیا به صورت نماز، روزه، انفاق، اخلاق و عمل حسنه، مدارا، محبت، و… روزی شده بود. و ما این ماده را یعنی اعمال را تبدیل به انرژی می‌کنیم و در روز قیامت این انرژی‌ها باز تبدیل به ماده می‌شود. و به صورت بهشت جلوه می‌کند.
امام صادق(ع) در روایت دیگری می‌فرماید هرکس سه اخلاق عملی داشته باشد سرور است. کظم غیظ، گذشت و چشم‌پوشی و حل مشکلات دیگران و اقوام. اگر افرادی همت کنند. و سؤالاتی را که از معصومین(ع)، از پیامبر اکرم(ص) تا امام زمان(عج) شده است را جمع‌آوری کنند. و به‌ صورت کتاب منتشر کنند؛ کار بسیار بزرگی انجام داده‌اند.