چاپ

پیام خراسان - - سال 1402 بود که ستاد خبری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تصمیم گرفت به منظور حمایت از کتاب‌فروشان و در راستای تقویت و اصلاح چرخه توزیع، امکان حضور کتاب‌فروشی‌ها در شکل مجازی مهیا شود. اگرچه این تصمیم سال بعد تکرار شد، ولی برای ناشران مشکلاتی داشت. بالاخره با گذشت دو دوره از نمایشگاه کتاب تهران، خبر رسید که شورای سیاست‌گذاری نمایشگاه تصمیم به حذف کتاب‌فروشان گرفته و آن‌ها می‌توانند از روز 28 اردیبهشت به مدت پنج روز در سایت بازار به فعالیت خود ادامه بدهند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
محمود آموزگار، رئیس اسبق اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در پاسخ به این سوال که علت مخالفت ناشران با حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران چه بود؟ گفت: تمام انتقادات به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به این دلیل بود که عمده یارانه اختصاص یافته صرف فروش کتاب می‌شد و بعضاً تا نصف قیمت کتاب را پوشش می‌داد. در نتیجه، امکان رقابت برای کتاب‌فروش باقی نمی‌گذاشت. با این شرایط، کتاب‌فروشان خواهان حضور در نمایشگاه کتاب بودند؛ گویا می‌خواستند بخشی از زیان خود را جبران کنند. اگرچه ممکن است کتاب‌فروشان در کوتاه مدت منافعی را به دست بیاورند، اما در دراز مدت آسیب‌های جدی می‌بینند.
آموزگار با بیان اینکه کسی که پروانه نشر دارد این انتظار در او ایجاد شده که باید شرایط فعالیتش مهیا شود، گفت: انواع و اقسام حمایت‌ها و رانت‌ها نصیب ناشران شده است؛ از برخورداری معافیت مالیاتی گرفته تا امکان فعالیت در مکان مسکونی، بهره‌مندی از معافیت حق بیمه سهم کارفرما تا سقف پنج کارمند یا کارگر و دریافت کاغذ یارانه‌ای. در واقع، کتاب‌فروشان با بی‌توجهی غیرمنصفانه مواجه شدند.
رئیس اسبق اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران با بیان اینکه معافیت مالیاتی کتاب‌فروشان در دولت یازدهم در زمان وزارت آقای جنتی بعد از چندین سال پیگیری محقق شد، ادامه داد: از سال 1393 مقرر شد کتاب‌فروشان همراه با مشاغل دیگر از معافیت مالیاتی بهره‌مند شوند. در بند (ج) ماده 92 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دولت و شهرداری‌ها مکلف شدند برای مشاغل سه‌گانه نشر، کتاب‌فروشی و مطبوعات شرایطی فراهم کنند، که بتوانند در اماکن با کاربری مسکونی فعالیت کنند و هزینه‌های آب و برق و گاز و پست‌شان با تعرفه فرهنگی محاسبه شود؛ تصمیمی که به ویژه برای کتابفروشان مهم بود.
وی درباره علت مخالفت ناشران از حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توضیح داد: در مقررات نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران آمده هیچ ناشری حق ندارد کتاب ناشر دیگر را بفروشد و این مسئله یک تخلف است. یعنی با حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه کتاب باید این بند از آیین‌نامه کنار گذاشته می‌شد.
آموزگار در پاسخ به این سوال که یعنی وزارت ارشاد علناً با موافقت حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه کتاب آیین‌نامه نمایشگاه را زیر پا می‌گذاشت، افزود: بله دقیقاً. ولی شاید به‌خاطر شرایط بعد از کرونا، افت خرید کتاب و عدم باور به طرح‌های فصلی، بدون بررسی دقیق با حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه کتاب موافقت شد.
رئیس اسبق اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران درباره اصرار کتاب‌فروشان به حضور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: شرایط به گونه‌ای شده که کتاب‌فروشان به دنبال منافع کوتاه مدت هستند. به همین دلیل، برای رسیدن به منافع کوتاه مدت منافع بلند مدت خود را فراموش می‌کنند. این در حالی است که کارکرد نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به ویژه در حوزه فروش کارکرد مثبتی نیست. ولی کتاب‌فروشان شرکت می‌کنند، چون به نقدینگی نیاز دارند. نشر ما در حوزه‌های مختلف تحت فشار است.