پیام خراسان -

برخلاف سال‌های نه چندان دور که منابع و محدودیت کتابخانه‌های عمومی و تخصصی، دسترسی به کتاب‌های علمی و تحقیقی را سخت و دشوار کرده بود در این سال‌ها چاپ آثار متنوع و البته ظهور دنیای دیجیتال و اینترنت و کتاب‌های الکترونیک و گسترش سامانه‌های ترجمه بهره و امکان استفاده موثر از منابع و دیتاهای مختلف را گسترش داده است. برای همین نسل دانش‌آموخته و علمی بسیار خوبی در تئاتر ما وجود دارد که در بدنه حرفه‌ای این رشته جریان فراگیر و پویایی ایجاد کرده‌اند که بخش عمده توسعه هنر نمایش امروز ما مدیون این نسل خواهد بود.
او با بیان اینکه در قرن اخیر «تئاتر کودک و نوجوان»خیلی زود فراگیر شد، اظهار کرد: «مارک تواین» در این باره گفته: «اعتقاد راسخ من این است که تئاتر کودک و نوجوان یکی از بزرگ‌ترین ابداعات قرن بیستم است.» این گفته اهمیت این رشته و هنر را نشان می‌دهد. هنر و ادبیات کودک و نوجوان باعث این شده که پرفروش‌ترین کتاب و پرمخاطب‌ترین تئاترها و حتی فیلم‌های جهان برای این گروه باشد. مجموعه رمان فانتزی «هری پاتر» نوشته «جی، کی، رولینگ» به عنوان پرفروش‌ترین کتاب تا سال 2011 بیش از 450 میلیون نسخه فروش داشته و به 83 زبان ترجمه شده است. در عرصه هنر نمایش تاکنون اجرای نمایش «شیرشاه» به کارگردانی «جولی تیمور» پرمخاطب‌ترین اثر نمایشی جهان است. همین الان این نمایش در سالن «تئاتر لیسیوم لندن» در حال اجرا بوده و در سایت بلیت‌فروشی سالن ذکر شده که بعد از اولین اجرای کمپانی در سال 1997 در سالن «وست اند لندن» تاکنون بیش از 10 میلیون نفر در سراسر جهان این نمایش را تجربه کرده اند. (آمار قابل توجه و شگفت‌انگیز در خصوص تعداد مخاطب یک نمایش صحنه‌ای) البته اکران فیلم و یا حتی کتاب تصویری این داستان موزیکال براساس اثری از «راجرز آلرز» بسیار مخاطب وسیع‌تری داشته است. «شیرشاه» به‌عنوان پرفروش تولید «برادوی» در تمام دوران با 9/1 میلیارد دلار فروش شناخته می‌شود. تور اجرای این نمایش با عوامل مختلف و متعدد در سراسر جهان، تا پیش از پاندمی کرونا با موفقیت ادامه داشت. بعد از این دوره اجرای مجدد نمایش در نقاط مختلف جهان تا به امروز ادامه پیدا کرد. تعبیر ابداع بزرگ قرن بیستم یعنی «هنر و ادبیات کودک و نوجوان» با این ویژگی و تعداد مخاطب این موضوع را به خوبی اثبات می‌کند. این نمایش نزدیک به 9000 بار در بریتانیا اجرا شده است و هشتمین نمایش طولانی مدت «وست اند» و چهارمین نمایش «برادوی» است!
کرمی در ادامه با اشاره به قدمت بیش از صد ساله تئاتر کودک و نوجوان در ایران، بیان کرد:این نکته و مسئله کوچکی نیست. تئاتر کودک و نوجوان خیلی زود در کشور ما آغاز و رونق گرفت که ریشه در فرهنگ و نیاز جامعه دارد. در این چند دهه در خصوص منابع آموزشی و علمی کارهای زیادی شده و هنرمندانی چون «داوود کیانیان» و «سیدحسین فدایی حسین» و «منوچهر اکبرلو» و چند پژوهشگر و مترجم دیگر رونق زیادی به این بخش داده‌اند. با کار هنرمندان و پژوهشگران آثار ضروری و مهم درباره تئاتر کودک و نوجوان در دسترس علاقه مندان قرار گرفته است. 
او سپس خاطرنشان کرد: بنیه علمی ما با وجود گروه هنرمندان و دیتاهای قابل دسترس شکل گرفته و البته وجود و حضور استادان صاحب دانش بسیار موثر و رونق‌بخش بوده‌اند. اما بیشترین منابع در دسترس تئاتر کودک و نوجوان درباره سبک و شیوه اجرایی است و کمتر به بخش بنیادی هنر تئاتر یعنی «نمایشنامه‌نویسی» توجه شده است. هنر نمایشنامه‌نویسی کودک و نوجوان تابع اصول خاص درام بوده و نمی‌توان آن را یک ژانر مستقل شناخت، ولی قواعد ویژه خود را دارد. نوشتن یک نم ایشنامه برای بچه‌ها با نوشتن یک اثر برای بزرگسالان در عناصر و عوامل و شیوه پرداخت بسیار متفاوت است. نمایشنامه برای بچه‌ها خیال و فانتزی ویژه خود را دارد. یکی از ضعف‌های ما در این حوزه کمبود متون نمایشی مناسب برای بچه‌ها بوده و در این باره متوجه فقدان منابع آموزشی شدم.
این نمایشنامه نویس افزود: بعد از آغاز کرونا که فرصت و وقت بیشتری داشتم، کار پژوهش و تحقیق در موضوع «نمایشنامه‌نویسی کودک و نوجوان» را شروع کرده و بعد از سه سال کار مستمر کتابی در 500 صفحه را تالیف کردم. این کتاب علمی و پژوهشی با عنوان «نمایشنامه‌نویسی کودک و نوجوان» به موضوع تکنیکی چگونگی و اصول تکنیکی نمایشنامه‌نویسی برای بچه‌ها می‌پردازد.
به گفته کرمی تاریخ تئاتر کودک و نوجوان در ایران و جهان، تفاوت تئاتر بزرگسال و بچه‌ها، قواعد و اصول متفاوت درام کودک و نوجوان، ضرورت گروه‌سنی مخاطب، معرفی نمونه‌های موفق آثار نمایشنامه‌نویسی بچه‌ها در جهان، تفکر و اندیشه و سرگرمی در درام کودک و نوجوان از مهم‌ترین موضوعات این کتاب است. همچنین لازم است به شیوه کارگاهی و عملی به موضوع آموزش نمایشنامه‌نویسی در تکمیل این اثر پرداخته شود که بدون شک بازتاب این کتاب مرا برای تکمیل این اثر مشتاق خواهد کرد.
شهرام کرمی در پایان گفت: نوشتن این اثر علمی و پژوهشی دغدغه و علاقه شخصی من بود و از همان آغاز چند نهاد هنری برای چاپ و حمایت از کار به من اعلام آمادگی کردند. حالا که کار نگارش کتاب به پایان رسیده است دوست دارم این اثر با چاپ کیفی و البته پخش مناسب در دسترس علاقه‌مندان به تئاتر کودک و نوجوان قرار گیرد. نگارش این کتاب وقت و زمان زیادی از من گرفت و امیدوارم خیلی زود کتاب در دسترس همه قرار گیرد و فرصتی بشود تا به موضوعات دیگر هنر و علم تئاتر بپردازم.
منبع: خبرگزاری ایسنا