بزرگنمايي:

پیام خراسان - رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان طبس از تدوین پرونده کال کرد آباد و دریاچه نمک طبس برای ثبت در فهرست آثار ملی کشور خبر داد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، محمد عرب از تهیه پرونده ثبت کال کردآباد و دریاچه نمک طبس معروف به جمجمه برای ثبت در فهرست آثار طبیعی ملی کشور خبر داد.
وی گفت: پست‌ترین نقطه در چاله طبس در محلی به نام جمجمه (بخش‌های جنوبی پلایای طبس) با ارتفاع 607 متر از سطح دریا در حد فاصل روستای فهالنج تا روستای پروده قرار دارد. رودخانه‌های اصلی و فرعی که از مناطق مرتفع پیرامون چاله طبس سرچشمه گرفته‌اند، روان آب‌های ناشی از بارش‌های سالانه را به چاله طبس هدایت کرده و دریاچه فصلی بسیار زیبایی را پدید می‌آورند که تا چندین ماه از سال دارای آب است. این قسمت که فرو افتاده‌ترین قسمت چاله طبس نیز است در همه طول سال حالت باتلاقی و مرطوب داشته و به دلیل ورود حیوانات اهلی نظیر شتر و وحوش به این مناطق، در باتلاق‌ها و زمین‌های مرطوب آن گرفتار می‌شوند و تنها بقایایی از اسکلت آنها باقی می‌ماند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان طبس خاطرنشان کرد: مردم محلی به این دریاچه جمجمه یا غرقو نیز می‌گویند که در 40 کیلومتری جنوب طبس واقع شده و حدود 50 کیلومتر مربع وسعت دارد. در سال‌هایی که بارندگی زیاد باشد معمولاً پر آب می‌شود اما به علت عمق کم آن سریع آب تبخیر می‌شود و با توجه به شوری بسیار آب تبدیل به دریاچه نمک می‌شود. در حاشیه دریاچه فصلیِ آب شورِ طبس و در بیابان معدن نمکی به وجود می‌آید و نمک های طبیعی که در این منطقه است با همان شوری که دارند بر زیبایی طبس افزوده‌اند.
وی با بیان اینکه به گفته زمین‌شناسان این دریاچه پست‌ترین نقطه شهرستان طبس است و قدمت آن بسیار زیاد است افزود: سون هدین جهانگرد سوئدی که در سال 1960. م. از کنار این دریاچه عبور کرده است، با توجه به گفته اهالی محل آآن را یک دریاچه دائمی می‌داند اما در حال حاضر یک دریاچه فصلی است و فقط در فصل بهار پرآب می‌شود.
عرب ادامه داد:کال کردآباد که در شمال شهر طبس قرار دارد، شامل سه قسمت است. یکی از محل سد دره بید تا روستای گشن و دیگری از محل روستای گشن تا محل خروج رودخانه از کوهستان شتری که در این محل آب جاری در مسیر کال وارد قنات شده و به طرف روستاهای پایین دست هدایت می‌شود و قسمت سوم از محل کوه‌های شتری تا محل جاری شدن رودخانه فصلی بر روی دشت که در این مسیر رودخانه در داخل یک دره نسبتاً عمیق آبرفتی جریان دارد و سپس‌ در سطح دشت پخش می‌شود.
به گفته وی در بخش زیادی از مسیر، رودخانه بر روی رسوبات کربناته (بیشتر سنگ آهک‌های سازند اسفندیار متعلق به دوره ژوراسیک) که اغلب به صورت صخره ساز با دیواره‌های نسبتأ مرتفع می‌باشند جریان دارد. 
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس گفت: در بخش انتهایی نیز رودخانه در مسیر خود از رسوبات آبرفتی کواترنری می‌گذرد و با توجه به جریان دائمی رودخانه در بخش‌های زیادی از این کال که با ایجاد دریاچه‌های کوچک و رشد نیزارهای زیبا همراه است و وجود اشکال فرسایشی در دیوارها و بستر رودخانه مناظر بسیار زیبا و بکری را به وجود آورده است.
عرب با بیان اینکه ثبت جهانی روستای اصفهک در آبان ماه سال 1403، به عنوان دومین روستای ایران در فهرست دهکده‌های جهانی گردشگری را ارزشمند دانست و افزود: ابتدای سال جاری پرونده سه مورد از مراسم‌های عاشورایی شهرستان طبس شامل مراسم شمایل حضرت ابوالفضل (ع)، پرونده کاروان اُسرای کربلا و پرونده اصغر صغیر از مراسم و آداب کهن عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) در شهرستان طبس برای ثبت ملی در فهرست میراث معنوی کشور تهیه شد و پرونده دو اثر تاریخی نیز برای ثبت در فهرست آثار ملی کشور تهیه شده است. ثبت ملی چند اثر تاریخی و بافت‌های تاریخی اسفندیار، زنوغان، پیرحاجات، کریت و هودر در شهرستان عشق آباد نیز از برنامه‌های آینده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی طبس اظهار کرد: تاکنون 13 اثر طبیعی شهرستان طبس شامل سروهای کهنسال خرو، زیتون کهنسال طبس، گز کهنسال طبس، بیابان حلوان، چشمه مرتضی علی، چشمه دیگ رستم، کال جنی، سرزمین سیاه، آبشارهای تفتو، کال سردر، چین جعبه‌ای کلمرد، جنگل سنو و سایت فسیلی ملوند شهرستان عشق آباد در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده و علاوه بر کال کردآباد و دریاچه نمک، پرونده چند اثر طبیعی در شهرستان طبس و عشق آباد نیز در دست اقدام است.