پیام خراسان - کتاب‌های کودکان پنجره‌ای به سوی دنیای خیال، یادگیری و رشد است که برای کودکان نه تنها سرگرمی‌ ساده محسوب نمی‌شود، بلکه ابزارهایی قدرتمند برای شکل‌دهی به نگرش و کمک به توسعه مهارت‌های شناختی، عاطفی و اجتماعی آن‌ها است، از این رو تألیف کتاب کودک و انتخاب کتاب مناسب برای آنها، فرایندی پیچیده و مهم است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، کتاب‌های کودکان پنجره‌ای به سوی دنیای خیال، یادگیری و رشد هستند و برای کودکان نه تنها سرگرمی‌هایی ساده محسوب نمی‌شود، بلکه ابزارهایی قدرتمند برای شکل‌دهی به نگرش و کمک به توسعه مهارت‌های شناختی، عاطفی و اجتماعی آن‌ها است، از این رو تألیف کتاب کودک و انتخاب کتاب مناسب برای کودکان، فرایندی است که نیاز به دقت، دانش و شناخت عمیق از نیازها و علایق کودکان دارد.
کتاب‌های کودکان نقش بسزایی در رشد زبانی، شناختی و عاطفی آن‌ها ایفا می‌کند، همان گونه که طبق تحقیقات انجام‌شده توسط متخصصان روانشناسی کودک، خواندن کتاب برای کودکان موجب گسترش دایره واژگان آن‌ها، عاملی برای درک بهتر دنیای پیرامون و تقویت مهارت‌های اجتماعی کودک می‌شود، همچنین می‌تواند به کودکان کمک کند تا با احساسات خود آشنا شوند و راه‌های مقابله با چالش‌های زندگی را بیاموزند.

مسیر پر پیچ‌وخم تدوین، تألیف و تولید کتاب کودک تألیف کتاب کودک فرایندی خلاقانه و در عین حال چالش‌برانگیز است و نویسنده کتاب کودک باید بتواند با عینک کودکان به جهان پیرامون بنگرد و از زاویه نگاه آنها دست به قلم ببرد، جهان را درک کند و داستان‌هایی بنویسد که جذاب و آموزنده باشد؛ در ادامه به بعضی از مراحل کلیدی تألیف کتاب کودک اشاره می‌شود:
1. شناخت مخاطب: با توجه به اینکه کودکان در سنین مختلف، نیازها و توانایی‌های متفاوتی دارند، نخستین قدم در تألیف کتاب کودک، شناخت گروه سنی مخاطب است، برای مثال کتاب‌های تصویری برای کودکان پیش‌دبستانی مناسب‌تر است، در حالی که کودکان دبیرستانی ممکن است به داستان‌های پیچیده‌تر با متن بیشتر علاقه‌مند باشند.
2. ایده‌پردازی: ایده کتاب کودک باید ساده، جذاب و مرتبط با دنیای کودکان باشد، این ایده‌ها می‌تواند از تجربیات شخصی، داستان‌های عامیانه یا حتی مسائل اجتماعی الهام گرفته شود.
3. خلق شخصیت‌های به یاد ماندنی: شخصیت‌های کتاب کودک باید قابل ارتباط و دوست‌داشتنی باشد، زیرا کودکان به طور معمول با شخصیت‌هایی که ویژگی‌های مشابه با خودشان دارند یا آرزوهایشان را تجسم می‌کند، ارتباط بهتری برقرار می‌کنند.
4. استفاده از زبان ساده و روان: زبان کتاب کودک باید ساده، واضح و متناسب با سطح درک مخاطب باشد، از این رو استفاده از جملات کوتاه و واژگان قابل فهم به کودکان کمک می‌کند تا داستان را بهتر درک کنند و از خواندن آن لذت ببرند.
5. تصویرگری: تصویرگری بخش جدایی‌ناپذیر کتاب‌های کودکان است که نه تنها به جذابیت کتاب می‌افزاید، بلکه به درک بهتر داستان کمک می‌کند و تصویرگران باید بتوانند با استفاده از رنگ‌های شاد و طرح‌های خلاقانه، دنیای داستان را به تصویر بکشند.
6. پیام آموزشی یا اخلاقی: بسیاری از کتاب‌های کودکان حاوی پیام‌های آموزشی یا اخلاقی است، این پیام‌ها باید به طور غیرمستقیم و از طریق داستان به کودکان منتقل شود تا از حالت نصیحت‌گونه خارج شوند.

چگونه برای کودکان کتاب مناسب انتخاب کنیم؟ انتخاب کتاب مناسب برای کودکان به اندازه تألیف آن اهمیت دارد و والدین و مربیان باید با دقت و آگاهی کتاب‌هایی را انتخاب کنند که نه تنها برای کودکان جذاب باشد، بلکه به رشد و یادگیری آن‌ها نیز کمک کند. در ادامه به برخی از نکات مهم در خرید کتاب مناسب برای کودکان اشاره می‌شود:
توجه به گروه سنی: کتاب‌ها به طور معمول برای گروه‌های سنی مختلف طراحی می‌شود و انتخاب کتابی که متناسب با سن و سطح درک کودک باشد به او کمک می‌کند تا از خواندن آن لذت ببرد و مفاهیم را بهتر درک کند. کیفیت محتوا: محتوای کتاب باید از نظر آموزشی و اخلاقی مناسب باشد، کتاب‌هایی که حاوی پیام‌های مثبت، ارزش‌های اخلاقی و اطلاعات مفید است، گزینه‌های بهتری برای کودکان محسوب می‌شود. جذابیت بصری: تصاویر و طراحی کتاب نقش مهمی در جذب کودکان دارند و کتاب‌هایی با تصاویر رنگی، جذاب و خلاقانه، توجه کودکان را بیشتر جلب می‌کند. تناسب با علایق کودک: هر کودک علایق و سلیقه‌های خاص خود را دارد، برخی کودکان به داستان‌های ماجراجویانه علاقه‌مند هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است داستان‌های طنز یا علمی‌تخیلی را ترجیح دهند، بر این اساس شناخت علایق کودک به انتخاب کتاب مناسب کمک می‌کند. توجه به تنوع فرهنگی: کتاب‌هایی که نمایانگر تنوع فرهنگی و قومی است، به کودکان کمک می‌کند با فرهنگ‌ها و سبک‌های زندگی مختلف آشنا شود و دیدگاه‌های بازتری داشته باشند. توصیه‌های کارشناسان: استفاده از فهرست‌های توصیه‌شده توسط کارشناسان ادبیات کودک می‌تواند به والدین و مربیان کمک کند تا کتاب‌های باکیفیت و مناسب را انتخاب کنند. گزینش کتاب متناسب با نیاز، علاقه و استعداد کودک باشد سیدمنصور سادات ابراهیمی، دکترای زبان و ادبیات فارسی و مدرس دانشگاه پیش‌تر در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره معیارهای خرید کتاب مناسب کودکان اظهار کرد: عوامل ظاهری کتاب مانند جلد، طراحی تصاویر، نگارش متن، فونت حروف، جنس کاغذ و عوامل باطنی شامل محتوا و شیوه بیان محتوای کتاب است که به تناسب محتوا، موضوع و جامعه مخاطب که کودکان باشند، شرایط و ویژگی‌های خاص خود را دارد.
وی افزود: اینکه گفته می‌شود به محتوای کتاب کودک توجه شود، یعنی گزینش کتاب متناسب با نیاز، علاقه و استعداد کودک باشد و این امر نیازمند شناخت والدین نسبت به ویژگی‌های شخصی، نیازها و مهارت‌های کودک به اقتضای سن و مرحله رشدی که در آن قرار دارد، است.
دکترای زبان و ادبیات فارسی اضافه کرد: لازم است بدانیم اگر کودکی بیش از حد دچار ترس است، نیازمند کتابی است که این ضعف را در کودک اصلاح کند، با توجه به اینکه کتاب‌های فراوانی با این موضوع تألیف شده است، انتخاب چنین کتابی در حوزه روان‌شناسی نیاز به نظر کارشناس و متخصص دارد و والدین نمی‌توانند بدون هیچ شناخت و آگاهی کتابی برای کودک خریداری کنند که شاید تأثیر منفی بر روان و ذهن فرزند خود بگذارند.

آثار بی‌بدیل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تألیف و توزیع کتاب کودک علی نورصبحی، دانش‌آموخته دکترای زبان و ادبیات فارسی و مدرس دانشگاه فرهنگیان نیز پیش‌تر در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به دو ویژگی مهم کتاب مناسب کودک اظهار کرد: لازم است به ظاهر کتاب کودک توجه ویژه و در تهیه آن خلاقیت داشته باشیم تا بتوانیم آثار مطلوب‌تر و در تراز اول منتشر کنیم، همچنین متن و محتوای اثر که برای کودک خوانده می‌شود، باید جذاب باشد.
وی عنوان کرد: آهنگین کردن محتوای آثار منظوم برای کودکان نیز از موارد مهم تهیه کتاب کودک است، چراکه بعضی محتواها و اشعار منظوم بیش از دیگر محتواها مورد توجه کودک قرار می‌گیرد و به مدت طولانی‌تر در حافظه او به یاد سپرده می‌شود.
این معلم و مدرس دانشگاه با اشاره به نقش بی‌بدیل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تألیف و توزیع کتاب کودک در کشور اضافه کرد: کتاب‌هایی که در دهه 40 تا اواخر دهه 60 خورشیدی برای کودکان و نوجوانان به سرپرستی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تألیف شد، آثاری در تراز اول بود که به طور معمول همراه با موسیقی در قالب‌های مختلف متنی و صوتی منتشر می‌شد و تأثیر بسزایی در رشد چندجانبه کودکان داشت.
بر این اساس، تهیه و تألیف کتاب کودک و انتخاب کتاب مناسب برای کودکان، فرایندی است که نیاز به شناخت عمیق از دنیای کودکان، خلاقیت و دقت دارد. کتاب‌های کودکان نه تنها ابزارهایی برای سرگرمی است، بلکه نقش مهمی در رشد و یادگیری آن‌ها ایفا می‌کند و با توجه به موارد ذکر شده، می‌توان کتاب‌هایی تألیف و انتخاب کرد که نه تنها کودکان را به خواندن تشویق کند، بلکه به رشد فکری و عاطفی آن‌ها نیز کمک کند.
کد خبر 850776