بزرگنمايي:

پیام خراسان - - این روزها، وقتی صحبت از ورزش‌های الکترونیکی می‌شود، ذهن‌ها به سمت رقابت‌هایی می‌رود که در آن بازیکنان حرفه‌ای در دنیای دیجیتال با هم مسابقه می‌دهند. این بازی‌ها که زمانی فقط سرگرمی ساده‌ای بودند، حالا به صنعتی تبدیل شده‌اند که تیم‌ها، لیگ‌ها و حتی حامیان مالی بزرگی دارد. چیزی که این حوزه را جذاب‌تر می‌کند، حضور گسترده تماشاگران است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
میلیون‌ها نفر از سراسر جهان ساعت‌ها پای پلتفرم‌هایی مثل توییچ و یوتیوب می‌نشینند تا این رقابت‌ها را تماشا کنند. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ پژوهش‌ها نشان داده‌اند که رفتار تماشاگران و انگیزه‌هایشان برای تماشا، کلید موفقیت این صنعت است. این موضوع نه‌تنها برای سازندگان بازی‌ها، بلکه برای کسانی که به دنبال درک رفتار انسان‌ها در دنیای مدرن هستند، اهمیت زیادی دارد. شناخت این انگیزه‌ها می‌تواند به بهبود تجربه تماشاگران و حتی افزایش درآمد این صنعت کمک کند، به‌ویژه در زمانی که تعداد مخاطبان آن هر سال بیشتر می‌شود. از سوی دیگر، رشد سریع ورزش‌های الکترونیکی نشان‌دهنده تغییر در عادت‌های سرگرمی مردم است. در سال 2021، حدود 500 میلیون نفر این رقابت‌ها را تماشا کردند و پیش‌بینی می‌شود این عدد همچنان رو به افزایش باشد. این استقبال بزرگ، حامیان مالی را ترغیب کرده تا سرمایه‌گذاری بیشتری کنند، چون تماشاگران منبع اصلی درآمد این صنعت هستند. برخلاف ورزش‌های سنتی که سازمان‌های بین‌المللی مثل کمیته المپیک آنها را هدایت می‌کنند، ورزش‌های الکترونیکی هنوز ساختار سازمانی مشخصی ندارند، اما این موضوع مانع محبوبیتشان نشده است. این سوال پیش می‌آید که چه چیزی باعث می‌شود مردم به این دنیای جدید روی بیاورند؟ نیاز‌های روانی و اجتماعی که رسانه‌ها به آنها پاسخ می‌دهند، بخشی از جواب است. تماشاگران از این رقابت‌ها برای پر کردن خلأ‌های زندگی خود استفاده می‌کنند و همین موضوع، ضرورت بررسی انگیزه‌هایشان را بیشتر می‌کند.
محمود گودرزی، استاد گروه مدیریت ورزشی دانشگاه تهران، به همراه سه همکار دیگر از همین دانشگاه، تحقیقی را در این خصوص انجام داده‌اند که به بررسی دلایل علاقه تماشاگران به ورزش‌های الکترونیکی پرداخته است.
این پژوهش که بخشی از تلاش‌های علمی برای شناخت بهتر این پدیده نوظهور است، به‌صورت ساده به این موضوع نگاه کرده که چرا افراد وقت خود را صرف تماشای این رقابت‌ها می‌کنند. محققان با نگاهی جامع، سعی کرده‌اند الگو‌های رفتاری تماشاگران را شناسایی کنند تا شاید بتوان از این اطلاعات برای توسعه این صنعت استفاده کرد.
برای انجام این تحقیق، پژوهشگران از روشی به نام فراترکیب استفاده کردند که در آن، نتایج تحقیقات قبلی را با دقت بررسی کردند. آنها به سراغ مطالعاتی رفتند که بین سال‌های 2010 تا 2022 منتشر شده بودند و از پایگاه‌های داده معتبر، اطلاعات را جمع‌آوری کردند. این محققان برای اطمینان از درستی کار، از نظرات 11 استاد و متخصص کمک گرفتند و با ابزار‌هایی مثل کدگذاری، داده‌ها را دسته‌بندی کردند تا به نتایج مشخصی برسند. این روش به آنها اجازه داد تا به شکلی ساده و قابل‌فهم، انگیزه‌های اصلی تماشاگران را پیدا کنند.
نتایج این تحقیق نشان می‌دهند که انگیزه‌های تماشاگران به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود. دسته اول، انگیزه‌های احساسی است که شامل لذت بردن از هیجان بازی‌ها، حس پیروزی از طریق بازیکنان، فرار از مشکلات روزمره و جذابیت داستان‌گونه رقابت‌هاست. اینها همان چیز‌هایی هستند که تماشاگران را به‌صورت احساسی به این ورزش‌ها وصل می‌کنند و باعث می‌شوند لحظه‌های بازی برایشان خاص باشد.
دسته دوم، انگیزه‌های شناختی هستند که به یادگیری و زیبایی‌شناسی مربوط می‌شوند. تماشاگران دوست دارند از بازی‌ها چیز‌های جدیدی یاد بگیرند، مهارت بازیکنان را تحسین کنند یا از گرافیک و نوآوری بازی‌ها لذت ببرند. دسته سوم هم به تعامل اجتماعی و اعتماد به نفس برمی‌گردد که نشان می‌دهد تماشا کردن این رقابت‌ها به افراد حس ارتباط با دیگران و غرور می‌دهد.
پژوهش فوق به این نتیجه رسید که تماشاگران ورزش‌های الکترونیکی به دلایل مختلفی جذب این رقابت‌ها می‌شوند. برای بعضی‌ها، این بازی‌ها راهی برای تجربه هیجان و فراموش کردن مشکلات زندگی است. برای برخی دیگر، فرصتی است برای یادگیری و لذت بردن از زیبایی‌های بصری بازی‌ها. همچنین، حس تعلق به یک گروه و بالا رفتن اعتماد به نفس از طریق حمایت از بازیکنان، نقش بزرگی در این علاقه دارد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که ورزش‌های الکترونیکی چیزی فراتر از یک سرگرمی ساده هستند و می‌توانند نیاز‌های عمیق انسانی را برآورده کنند.
جالب است بدانید که هیجان بازی‌ها، به‌خصوص وقتی زنده تماشا شوند، برای تماشاگران بسیار مهم است. لحظه‌های غیرقابل‌پیش‌بینی و زیبایی‌های بصری بازی‌ها، آنها را جذب می‌کند. حتی حس پیروزی بازیکنان، به تماشاگران احساس غرور می‌دهد، انگار خودشان در بازی برنده شده‌اند.
از طرف دیگر، این رقابت‌ها به افراد اجازه می‌دهند برای مدتی از زندگی روزمره فاصله بگیرند و در دنیای بازی‌ها غرق شوند. این موضوع به‌ویژه در دنیای امروز که پر از استرس است، اهمیت زیادی دارد. پژوهشگران می‌گویند اگر برگزارکنندگان بتوانند اینترنت قوی و فضای مناسبی برای تماشای زنده فراهم کنند، این تجربه برای تماشاگران بهتر هم می‌شود و حتی می‌تواند به تبلیغات و فروش بیشتر کمک کند.
همچنین، این تحقیق نشان داد که تماشاگران به دنبال یادگیری از بازی‌ها هستند و مهارت بازیکنان برایشان جذاب است. این موضوع به‌خصوص برای کسانی که خودشان هم بازی می‌کنند، انگیزه‌ای برای بهتر شدن است. به علاوه، تعامل اجتماعی هم بخشی از این ماجراست؛ تماشاگران در پلتفرم‌های آنلاین با هم ارتباط برقرار می‌کنند و این حس را دارند که بخشی از یک گروه بزرگ هستند.
این یافته‌ها نه‌تنها برای صنعت بازی‌سازی، بلکه برای درک بهتر رفتار انسان‌ها در دنیای دیجیتال هم مفید است و می‌تواند راه را برای پیشرفت این حوزه باز کند.
مقاله علمی و فنی برگرفته از این تحقیق در «فصلنامه پژوهش‌های فیزیولوژی و مدیریت در ورزش» منتشر شده که وابسته به جهاد دانشگاهی است. این نشریه تلاش می‌کند موضوعات مرتبط با ورزش و مدیریت آن را با نگاهی علمی بررسی کند و به توسعه دانش در این زمینه کمک کند.
منبع: ایسنا