پیام خراسان

آخرين مطالب

به مناسبت تولد استاد عبدالحسین زرین‌کوب! مقالات

به مناسبت تولد استاد عبدالحسین زرین‌کوب!
  بزرگنمايي:

پیام خراسان - به گزارش خبرنگار فرهنگی ایونا به نقل از ایسنا، عبدالحسین زرین‌کوب، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مورخ، متولد 27 اسفند 1301 است؛ خودش می‌گفت: «من هر سال، یکی-دو روزی از نوروز پیرترم، چرا که درست یکی-دو روز قبل از سال 1302 بود که من در بروجرد چشم به دنیا گشودم.» او در سن 77 سالگی بعد از یک دوره بیماری روز 24 شهریور 1378 از دنیا رفت و امروز بیش از یک قرن از تولد او می‌گذرد.
زرین‌کوب را استاد برجسته تاریخ می‌شناسند. او تقریبا از 20 سالگی نوشتن را شروع کرد و بعد از قبولی در دانشگاه تهران، رشته ادبیات را همان‌جا تا دکترا ادامه داد اما می‌گفت همه ‌چیز را از عینک تاریخ می‌بینم. می‌گفت تاریخ تکرار نمی‌شود و اساسا تکرار آن‌چه سپری و تمام شده دیگر ممکن نیست اما چون «انسان به تعبیر قرآن، ظلوم و جهول است» تجربیات شکست‌خورده گذشتگان را با این توهم و خیره‌سری که «چون از او صادر می‌شود دیگر خطا نیست» دوباره تجربه می‌کند و این تکرار خطا را با تکرار تاریخ اشتباه می‌گیرد.
معتقد بود که تاریخ یک سلسله از رویدادهای به هم پیوسته و در هم پیچیده است که حکومت و آن‌چه قدرت سیاسی نام دارد فقط نیمه ظاهری آن را دربرمی‌گیرد و سایه‌ای سنگین هم بر آن نیمه پنهان دیگر، یعنی حیات فرهنگی و زندگی مردم می‌اندازد و فهم گذشته جز عبور از آن بخش اول و شناخت این بخش دوم ممکن نیست. هر قدر هم که صدای مردان قدرت و ثروت بلند باشد باز این واقعیت به جای خود باقی می‌ماند که زیربنای تاریخ را همان‌هایی ساخته‌اند و می‌سازند که سر به زیر و بی‌هیاهو، برای توسعه علم و رشد ادب و ارتقای فرهنگ کوشیده‌اند و می‌کوشند؛ «تاریخ مرئی، سنجر و چنگیز و هولاگو و تیمور را عرضه می‌کند و تاریخ مخفی ابوحامد غزالی و فخر رازی و سعدی و حافظ را می‌پرورد.»
فهرست آثار اصلی زرین‌کوب طولانی است و از کتاب‌هایی مثل بامداد اسلام و کارنامه اسلام تا با کاروان حُله را در خود جای می‌دهد. زندگینامه‌های معتبری هم درباره مفاخر ادبی تاریخ ما نوشت که «پله‌پله تا ملاقات خدا» (درباره مولوی)، «فرار از مدرسه» (درباره غزالی) و «از کوچه رندان» (درباره حافظ) هنوز هم آثار پرفروشی‌اند و همچنان تجدید چاپ می‌شوند.
او چند کتاب درباره تاریخ کشورمان تالیف کرد که در میان آنها «دو قرن سکوت» که روایتی از سقوط شاهنشاهی ساسانی و اوایل حکومت اعراب بر ایران است، مشهورترین‌شان شناخته می‌شود و روزگاران که تاریخ عمومی کشور ماست بهترین و جامع‌ترین این آثار به شمار می‌رود.» این کتاب نخست به صورت پاورقی در نشریه مهرگان و سپس در دی 1330 برای نخستین بار به صورت کتاب توسط انتشارات جامعه‌ٔ لیسانسیه‌های دانشسرای عالی منتشر شد. حالا چاپ چهلم این کتاب در انتشارات سخن در دسترس است.
او در مقدمه‌ای در سال 1336 بر چاپ هفتم این کتاب درباره نامگذاری «دو قرن سکوت» نوشته است: «اما برای چه نام این کتاب را که سرگذشت دو قرن از پرماجراترین تاریخ ایران است، «دو قرن سکوت» گذاشته‌ام و نه دو قرن آشوب و غوغا؟ این موضوع را یکی از منتقدان بعد از چاپ نخست کتاب پرسیده بود. اگر کتاب مرا از سر تا آخر با دقت و حوصله کافی خوانده بود،‌ جواب خود را در طی کتاب می‌یافت. نه آخر در طی این دو قرن، زبان ایرانی خاموشی گزیده بود و سخن خویش جز به زبان شمشیر نمی‌گفت؟»
یکی از معروف‌ترین واکنش‌ها به کتاب دو قرن سکوت، نقد شهید مطهری است. آیت‌الله مرتضی مطهری در قسمتی از کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام» به نقد آنچه در این کتاب مطرح شده می‌پردازد که در بخش ابتدایی کتاب به صورت کامل منتشر شده است. مهم‌ترین نقدی که از طرف او مطرح می‌شود به نحوه ورود دین اسلام به ایران و تاثیرگذاری آن بر ایرانیان می‌پردازد. مطهری در بخشی از کتاب خود این‌طور می‌نویسد: «عکس‌العمل ایرانیان در برابر اسلام فوق‌العاده نجیبانه و سپاسگزارانه بوده و از یک نوع توافق طبیعی میان روح اسلامی و کالبد ایرانی حکایت می‌کند. اسلام برای ایران و ایرانی در حکم غذای مطبوعی بوده که به حلق گرسنه‌ای فرو رود.»
از سوی دیگر، غلامحسین ابراهیمی دینانی می‌گوید: زرین‌کوب در عین این که تاریخ‌نگاری دقیق و مطلع است، نگاهش در «دو قرن سکوت» به اسلام و حمله اعراب با شفافیت انجام شده است، و تقدس اسلام را پذیرفته و به آن پرداخته است و از اسلام به عنوان دین آسمانی پذیرفته‌شده نام برده اما در ادامه اعراب را به دلیل حمله به ایران به باد نقد گرفته است.
«شعر بی دروغ، شعر بی نقاب»، «سیری در شعر فارسی»، «سر نی»، «بحر در کوزه»، «پیر گنجه در جست‌وجوی ناکجاآباد»، «از نی‌نامه» (برگزیده مثنوی معنوی)، «دو قرن سکوت»، «فتح عرب در ایران» (به زبان انگلیسی در تاریخ ایران کمبریج)، «روزگاران ایران»، «دنباله روزگاران ایران»، «روزگاران دیگر»، «ارزش میراث صوفیه»، «جست‌وجو در تصوف ایران»، «دنباله جست‌وجو در تصوف ایران»، «در قلمرو وجدان»، «شعله طور» (درباره زندگی حلاج)، «بنیاد شعر فارسی»، «ادبیات فرانسه در قرون وسطی»، «ادبیات فرانسه در دوره رنسانس»، «شرح قصیده ترسائیه خاقانی»، «فن شعر ارسطو»، «ارسطو و فن شعر»، «نقد ادبی» و «نقش بر آب» از دیگر آثار منتشرشده زرین‌کوب هستند.

پیام خراسان

لینک کوتاه:
https://www.payamekhorasan.ir/Fa/News/834752/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

ناراحتی مسی: می‌خواستم جلوی برزیل بازی کنم!

پایان 25 سال همکاری با نایکی؛ توپ‌های پوما در لیگ برتر!

عبدالملک بن نوح کیست و چگونه ثبات را در قلمرو سامانیان حفظ کرد؟

دستگیری 36 متخلف چهارشنبه‌سوری در خراسان رضوی

تمرکز یک‌سوم سرمایه‌گذاری گردشگری کشور در خراسان رضوی

ارتقاء سرانه فضای آموزشی و پرورشی در خراسان شمالی به 6 و 1 دهم متر مربع با تکمیل طرحهای نهضت توسعه عدالت فضاها و تجهیزات آموزشی و پرورشی با مشارکت مردم

آهنگ جدید/ رضا صادقی «به جهنم» را منتشر کرد

سوال روز هفدهم مسابقه زندگی با آیه‌ها در خراسان جنوبی

دومین عیدی صدا وسیمای خراسان جنوبی به مردم شهرستان نهبندان در شوسف

نمایش نفیس‌ترین قرآن‌های خطی در باغ موزه اکبریه بیرجند

استاندار خراسان جنوبی:کمتر از ریالی از اعتبارات استان، نباید برگشت بخورد

استاندار خراسان جنوبی: وحدت، انسجام و صمیمیت در حوزه‌های مختلف، رمز موفقیت در توسعه استان است

زمان قطعی برق بیرجند امروز سه شنبه 28 اسفند (خاموشی برق)

راز جدایی اقتصاددان محبوب از پزشکیان فاش شد

راز درمان بیماری پارکینسون کشف شد!

دعای روز هفدهم ماه رمضان + اوقات شرعی

یمن ناو آمریکایی را برای سومین بار هدف قرار داد

انصاف وسیله کسی عزت و قرب به خداوند است

خدمت رسانی قطارشهری مشهد در شب های قدر و لحظه تحویل سال نو

زمان قطعی برق مشهد امروز سه شنبه 28 اسفند (خاموشی برق)

جنگل‌های چالوس همچنان می سوزد

غفاریان‌پناهی: اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در سامانه سادم مقام برتر را کسب کرد

جنگل‌های چالوس همچنان می سوزد| درخواست یک فروند بالگرد شد

یمن برای سومین بار به ناو هواپیمابر آمریکاحمله کرد

سرهنگ حامد: 2 هزار بسته معیشتی توسط گروه‌های جهادی در چناران توزیع شد

نیمی از دوستان شما هر 7 سال یک بار جایگزین می‌شوند

این ماده غذایی خطرناک موجب بالا رفتن مواد مضر در خون می شود

چرا سود سهام عدالت برای برخی کمتر واریز شد؟

پخش زنده ویژه برنامه تحویل سال از 5 امامزاده منتخب خراسان جنوبی

ثبت 10 فرصت طلایی سرمایه‌گذاری خراسان جنوبی در بانک اطلاعاتی کشور

شرایط جوی پایدار در خراسان جنوبی

اَتِشونی دِر سِرا (شب‌نشینی بعد از خداحافظی)

بانک های خصوصی برای سال 1404 برنامه عملیاتی، ارائه کنند

وحدت، انسجام و صمیمیت در حوزه‌های مختلف، رمز موفقیت در توسعه استان است

کمتر از ریالی از اعتبارات استان، نباید برگشت بخورد

ماندگاری هوای آلوده در مشهد به یک هفته رسید

14 دستگاه ماینر غیرمجاز در خراسان‌شمالی خاموش شد

کمک 600 میلیون تومان به آزادی زندانیان در فاروج

مشهد، همچنان ارزانترین مقصد سفر

برگزاری محفلی از جنس مودت و همدلی در تربت جام

انتصاب یک‌جوان سی ساله به عنوان معاون مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی

فعالیت خط ملی نماد (1570) در ایام نوروز برای ارائه مشاوره به دانش آموزان و خانواده‌ها

تحقق دستاوردهای ماندگار با رجوع به توان و ظرفیتهای مردمی در نهضت توسعه عدالت فضاها و تجهیزات آموزشی و پرورشی با مشارکت مردم

ارتقاء سرانه فضای آموزشی و پرورشی در استان به 6 و 1 دهم متر مربع با تکمیل طرحهای نهضت توسعه عدالت فضاها و تجهیزات آموزشی و پرورشی با مشارکت مردم

طرحهای نهضت توسعه عدالت فضاها و تجهیزات آموزشی و پرورشی با مشارکت مردم تا مهرماه 1404 تکمیل میشود

هم افزائی برای پیشگیری از وقوع سانحه در چهارشنبه آخر سال

نشست مشترک مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی با مدیرعامل بیمه معلم

راهکارهای تقویت فعالیتهای مشترک حوزه های علمیه و آموزش و پرورش بررسی شد

رئیس اداره قرآن، عترت و نماز اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی منصوب شد

موزیک ویدئوی شادِ «فصل بهار» ویژه این روزهای سال