پیام خراسان

آخرين مطالب

به مناسبت تولد استاد عبدالحسین زرین‌کوب! مقالات

به مناسبت تولد استاد عبدالحسین زرین‌کوب!
  بزرگنمايي:

پیام خراسان - به گزارش خبرنگار فرهنگی ایونا به نقل از ایسنا، عبدالحسین زرین‌کوب، استاد دانشگاه، پژوهشگر و مورخ، متولد 27 اسفند 1301 است؛ خودش می‌گفت: «من هر سال، یکی-دو روزی از نوروز پیرترم، چرا که درست یکی-دو روز قبل از سال 1302 بود که من در بروجرد چشم به دنیا گشودم.» او در سن 77 سالگی بعد از یک دوره بیماری روز 24 شهریور 1378 از دنیا رفت و امروز بیش از یک قرن از تولد او می‌گذرد.
زرین‌کوب را استاد برجسته تاریخ می‌شناسند. او تقریبا از 20 سالگی نوشتن را شروع کرد و بعد از قبولی در دانشگاه تهران، رشته ادبیات را همان‌جا تا دکترا ادامه داد اما می‌گفت همه ‌چیز را از عینک تاریخ می‌بینم. می‌گفت تاریخ تکرار نمی‌شود و اساسا تکرار آن‌چه سپری و تمام شده دیگر ممکن نیست اما چون «انسان به تعبیر قرآن، ظلوم و جهول است» تجربیات شکست‌خورده گذشتگان را با این توهم و خیره‌سری که «چون از او صادر می‌شود دیگر خطا نیست» دوباره تجربه می‌کند و این تکرار خطا را با تکرار تاریخ اشتباه می‌گیرد.
معتقد بود که تاریخ یک سلسله از رویدادهای به هم پیوسته و در هم پیچیده است که حکومت و آن‌چه قدرت سیاسی نام دارد فقط نیمه ظاهری آن را دربرمی‌گیرد و سایه‌ای سنگین هم بر آن نیمه پنهان دیگر، یعنی حیات فرهنگی و زندگی مردم می‌اندازد و فهم گذشته جز عبور از آن بخش اول و شناخت این بخش دوم ممکن نیست. هر قدر هم که صدای مردان قدرت و ثروت بلند باشد باز این واقعیت به جای خود باقی می‌ماند که زیربنای تاریخ را همان‌هایی ساخته‌اند و می‌سازند که سر به زیر و بی‌هیاهو، برای توسعه علم و رشد ادب و ارتقای فرهنگ کوشیده‌اند و می‌کوشند؛ «تاریخ مرئی، سنجر و چنگیز و هولاگو و تیمور را عرضه می‌کند و تاریخ مخفی ابوحامد غزالی و فخر رازی و سعدی و حافظ را می‌پرورد.»
فهرست آثار اصلی زرین‌کوب طولانی است و از کتاب‌هایی مثل بامداد اسلام و کارنامه اسلام تا با کاروان حُله را در خود جای می‌دهد. زندگینامه‌های معتبری هم درباره مفاخر ادبی تاریخ ما نوشت که «پله‌پله تا ملاقات خدا» (درباره مولوی)، «فرار از مدرسه» (درباره غزالی) و «از کوچه رندان» (درباره حافظ) هنوز هم آثار پرفروشی‌اند و همچنان تجدید چاپ می‌شوند.
او چند کتاب درباره تاریخ کشورمان تالیف کرد که در میان آنها «دو قرن سکوت» که روایتی از سقوط شاهنشاهی ساسانی و اوایل حکومت اعراب بر ایران است، مشهورترین‌شان شناخته می‌شود و روزگاران که تاریخ عمومی کشور ماست بهترین و جامع‌ترین این آثار به شمار می‌رود.» این کتاب نخست به صورت پاورقی در نشریه مهرگان و سپس در دی 1330 برای نخستین بار به صورت کتاب توسط انتشارات جامعه‌ٔ لیسانسیه‌های دانشسرای عالی منتشر شد. حالا چاپ چهلم این کتاب در انتشارات سخن در دسترس است.
او در مقدمه‌ای در سال 1336 بر چاپ هفتم این کتاب درباره نامگذاری «دو قرن سکوت» نوشته است: «اما برای چه نام این کتاب را که سرگذشت دو قرن از پرماجراترین تاریخ ایران است، «دو قرن سکوت» گذاشته‌ام و نه دو قرن آشوب و غوغا؟ این موضوع را یکی از منتقدان بعد از چاپ نخست کتاب پرسیده بود. اگر کتاب مرا از سر تا آخر با دقت و حوصله کافی خوانده بود،‌ جواب خود را در طی کتاب می‌یافت. نه آخر در طی این دو قرن، زبان ایرانی خاموشی گزیده بود و سخن خویش جز به زبان شمشیر نمی‌گفت؟»
یکی از معروف‌ترین واکنش‌ها به کتاب دو قرن سکوت، نقد شهید مطهری است. آیت‌الله مرتضی مطهری در قسمتی از کتاب «خدمات متقابل ایران و اسلام» به نقد آنچه در این کتاب مطرح شده می‌پردازد که در بخش ابتدایی کتاب به صورت کامل منتشر شده است. مهم‌ترین نقدی که از طرف او مطرح می‌شود به نحوه ورود دین اسلام به ایران و تاثیرگذاری آن بر ایرانیان می‌پردازد. مطهری در بخشی از کتاب خود این‌طور می‌نویسد: «عکس‌العمل ایرانیان در برابر اسلام فوق‌العاده نجیبانه و سپاسگزارانه بوده و از یک نوع توافق طبیعی میان روح اسلامی و کالبد ایرانی حکایت می‌کند. اسلام برای ایران و ایرانی در حکم غذای مطبوعی بوده که به حلق گرسنه‌ای فرو رود.»
از سوی دیگر، غلامحسین ابراهیمی دینانی می‌گوید: زرین‌کوب در عین این که تاریخ‌نگاری دقیق و مطلع است، نگاهش در «دو قرن سکوت» به اسلام و حمله اعراب با شفافیت انجام شده است، و تقدس اسلام را پذیرفته و به آن پرداخته است و از اسلام به عنوان دین آسمانی پذیرفته‌شده نام برده اما در ادامه اعراب را به دلیل حمله به ایران به باد نقد گرفته است.
«شعر بی دروغ، شعر بی نقاب»، «سیری در شعر فارسی»، «سر نی»، «بحر در کوزه»، «پیر گنجه در جست‌وجوی ناکجاآباد»، «از نی‌نامه» (برگزیده مثنوی معنوی)، «دو قرن سکوت»، «فتح عرب در ایران» (به زبان انگلیسی در تاریخ ایران کمبریج)، «روزگاران ایران»، «دنباله روزگاران ایران»، «روزگاران دیگر»، «ارزش میراث صوفیه»، «جست‌وجو در تصوف ایران»، «دنباله جست‌وجو در تصوف ایران»، «در قلمرو وجدان»، «شعله طور» (درباره زندگی حلاج)، «بنیاد شعر فارسی»، «ادبیات فرانسه در قرون وسطی»، «ادبیات فرانسه در دوره رنسانس»، «شرح قصیده ترسائیه خاقانی»، «فن شعر ارسطو»، «ارسطو و فن شعر»، «نقد ادبی» و «نقش بر آب» از دیگر آثار منتشرشده زرین‌کوب هستند.

پیام خراسان

لینک کوتاه:
https://www.payamekhorasan.ir/Fa/News/834752/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

فیزیکدانان برای اولین بار نور را به یک «ابرجامد» تبدیل کردند

علی علیپور به دنبال تیک جدید این‌بار با تیم ملی

همه ما باید بتوانیم در جایی که هستیم رضایت مردم را جلب کنیم

آزادی یک زندانی مالی در سایه همدلی رسانه های شیراز / حرکت بی نظیر خبرنگاران و عکاسان خبری استان فارس برای نخستین بار

فودن: با این سناریو فصل ضعیف سیتی جبران می‌شود

خلاصه بازی آاس رم 1 - کالیاری 0

تحقق وعده مدیرعامل فولاد شرق خراسان در واردات تجهیزات خارجی

محدودیت‌های ترافیکی شب‌های قدر و تحویل سال 1404 در مشهد اعلام شد

دو پروژه آموزشی رفاهی و پنج باب مغازه طرح تجاری سازی آموزش و پرورش ناحیه پنج مشهد افتتاح شد

جوان‌ترین فرمانده سپاه شهرستان در خراسان شمالی منصوب شد

مزایای رزرو زودهنگام بلیط قطار مشهد اهواز چیست؟

میثاقیان : استادیوم امام رضا مثل ورزشگاه بایرن است

با متجاوزان به حقوق بیت المال در نوروز 1404 قاطعانه برخورد خواهد شد

قیمت میوه و تره‌بار تهران ویژه شب عید اعلام شد (27 اسفند)

سرهنگ خواست خدایی: کتاب صوتی خاطرات شهید «محمد حسین پذیرش» منتشر شد

کارکنان بنیاد از لحاظ رضایت‌مندی نسبت به سایر دستگاه ها بالاترین نمره را داشته باشند

کومان: مهار کردن لامین یامال غیرممکن نیست

مشکل عجیب اسپالتی؛ تمرین ایتالیا فقط با 9 بازیکن!

استقبال بلژیک از کورتوا با عروسک سرخپوش

چرا مسی به آرژانتین دعوت نشد؛ بازی دیشب اضافی بود

رونالدو سرحال و قبراق در کمپ پرتغال

سومین مصدوم اسپانیا؛ کمپ لاروخا خالی می‌شود

دیدار صمیمی توخل با سه‌شیرها؛ محبوب مثل توماس!

دشان کوتاه آمد تورام به اینتر برمی‌گردد!

خشم هانسی فلیک از تاریخ بازی‌ معوقه بارسا

انتصاب دکتر مصطفی اسدی به عنوان مدیرکل آموزش و پرورش مایه امید و تغییرات تحول‌آفرین به نفع نظام تعلیم و تربیت استان است

پیشنهاد یک آهنگ شاد؛ «ایرانی اصل» از ماکان بند

«ایلیا» را با اجرای علی اکبر قلیچ تماشا کنید

«بهار»، ملودی آرامش بخش طبیعت از پیتر بی. هالند

پیروزی شاگردان محمود فکری در دقایق تلف شده

مربی استقلالی، سال را با برد تمام کرد

عرضه میوه ویژه شب عید در بازارچه‌های شه راز شیراز

ظریف بالاخره راز استعفایش را فاش کرد

صدور حکم اعدام برای عامل قتل نیان دختر 7 ساله بوکانی

انتشار دو اثر جدید؛ «هُون اُوسْتا» و «تِراویس» در بازار کتاب

تأکید بر معرفی نویسندگان خوزستانی و ترویج کتابخوانی

نویسندگان خوزستانی و آثار آن‌ها به عموم مردم معرفی شوند

نشر مروارید این کتاب ها را برای عید نوروز پیشنهاد می دهد

کتاب «چگونه فوتبال تماشا کنیم» از رود گولیت؛ قسمت ششم: آشنایی با قواعد فوتبال انگلیس

سرپرست سازمان سمت منصوب شد

بودجه 1404 در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد

بازدید بازرس کل خراسان جنوبی از انبارهای میوه طرح تنظیم بازار

واکنش پی‌اس‌جی به ویدیوی جنجالی؛ گپ دوستانه بود

لوئیس ساها هفت برابر رونالدو ثروتمند است!‏

پوستکوگلو اخراج می‌شود، شاید در همین فیفادی!

غیبت مسی در فهرست نهایی آرژانتین!

حمله رابیو به الخلیفی؛ شخصیت خریدنی نیست!‏

خوشحالی رئال از یک عکس؛ استوک‌های کارواخال!‏

اعتراف لاهوز؛ من یک قهرمانی را از بارسا گرفتم

اعلام پیش‌بینی وضعیت آب‌وهوا در هفته اول نوروز