پیام خراسان - اخیرا در مطالعه ای معتبر مشخص شده است که ورزش با تحریک مولکول های دخیل در عملکرد شناختی و کمک به آزاد شدن آنها توسط عضلات، در سلامت مغز نقش دارد.

این مطالعه که به وسیله هفته نامه مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا (به اختصار PNAS) منتشر شده است، نشان می‌ دهد که به دنبال فعال سازی اعصابی که ماهیچه ‌ها را تحریک می‌ کنند، یک سری مولکول‌ های زیست فعال و نانوذرات با تاثیر بر بهبود عملکردهای مغزی، سیگنال ‌هایی را نیز به مغز ارسال می‌ کنند.

به گفته Hyunjoon Kong استاد گروه مهندسی شیمی و بیومولکولی در دانشگاه ایلینوی اربانا-شمپین ، این یافته ها اهمیت حفظ سلامت اسکلتی عضلانی را نشان می دهند، آن هم نه فقط برای محافظت از سلامت سیستم قلبی عروقی، بلکه برای مقابله با انحطاط عصبی. نویسنده مسئول این مطالعه توضیح می دهد:
حفظ سلامت عصبی برای عضلات به منظور تولید فاکتورهای بیولوژیکی مفید برای مغز بسیار مهم است. با انقباضات منظم، ماهیچه‌ ها نه تنها این عوامل مفید را ترشح می‌ کنند، بلکه به حفظ روند سیگنال‌ دهی عضلات نیز یاری می‌ رسانند. این سیگنال دهی برای تنظیم انتشار فاکتورهای نوروتروفیک در مغز ضروری است.
مطالعه مورد بحث شامل تحریک عضلات با گلوتامات بود تا مشخص شود که عملکرد عصبی چگونه به این مسئله پاسخ می دهد. محققان برای این کار از مدل هایی متشکل از بافت عضلانی استفاده کردند، یکی عصب دهی شده و دیگری فاقد عصب. آنها در نهایت به این نتیجه رسیدند که بافت عصب دهی شده سیگنال های بیشتری را به مغز ارسال می کند.
از آنجایی که برخی از عملکردهای نورونی در عضلات با افزایش سن و یا در اثر آسیب کاهش می یابند، محققان علاقه مند به کشف این موضوع بودند که چگونه چنین فاکتورهایی بر سلامت مغز تاثیر می گذارند.
چگونه ورزش بر عملکرد مغز تاثیر می گذارد؟
در این مطالعه، محققان مستقیما ورزش کردن افراد را مورد تجزیه و تحلیل قرار ندادند. در عوض، آنها به مدل‌ های عضلانی نگاه کردند. به این معنی که نتیجه ‌گیری سریع در مورد اشکال خاصی از ورزش و اینکه چگونه ممکن است تعامل هر یک از حرکات ورزشی با سلامت مغز متفاوت باشد، ممکن نیست.
دکتر کنگ اضافه کرده است که مطالعات قبلی در مورد ورزش و سلامت مغز به ارتباط مستقیمی میان اندازه هیپوکامپ و فعالیت بدنی منظم دست یافته اند. اما در مطالعه جدید، محققان سیستم عصبی و عملکردهای اسکلتی عضلانی را برای دستیابی به درک بهتر از تعاملات میان مغز و بدن مورد بررسی قرار دادند.
چه نوع ورزش هایی برای سلامت مغز بهتر هستند؟
ورزش منظم فواید قابل توجهی برای سلامت مغز دارد. 
در این میان اشکال خاصی از ورزش ممکن است برای تقویت سلامت مغز موثرتر از سایرین باشند، به ویژه فعالیت هایی که به عملکرد شناختی نیاز دارند.
تمرینات هوازی مانند دویدن، شنا و دوچرخه‌ سواری که سلامت قلب و عروق را بهبود می‌ بخشند، به‌ طور گسترده ‌ای به دلیل تاثیر مثبت خود بر عملکرد مغز مورد توجه قرار گرفته ‌اند.
با این حال، فعالیت‌ هایی که نیازهای فیزیکی و شناختی را با هم ترکیب می‌ کنند، مانند رقص و ورزش‌ های تیمی، ممکن است به دلیل نیاز به هماهنگی، پیروی از ریتم و عملکردهای اجرایی، مزایای بیشتری را ارائه دهند.

آیا ورزش می تواند زوال شناختی را معکوس کند یا به تاخیر بیاندازد؟
دکتر کنگ پیشنهاد کرد که فعالیت بدنی به طور بالقوه می تواند زوال شناختی مرتبط با افزایش سن را معکوس کند و یا به تاخیر بیاندازد.
وی توضیح داد: "با افزایش سن، افراد به تدریج اتصالات عصبی-عضلانی بین اعصاب و ماهیچه های خود را از دست می دهند. بدین ترتیب توانایی ماهیچه ها برای تنظیم شدن توسط سیگنال های عصبی مختل می شود و متعاقبا ظرفیت آنها برای ترشح عوامل حیاتی برای عملکرد مغز کاهش می یابد."
با تمرین یا تحریک مناسب انقباضات عضلانی، ماهیچه ها می توانند عواملی را تولید کنند که به حفظ این اتصالات عصبی عضلانی کمک می کند. در نتیجه، افراد مسن هنوز هم می‌ توانند عضلات عصب ‌دار قوی داشته باشند که قادر به تولید عوامل مهم تقویت کننده عملکرد شناختی مغز هستند.
سبک زندگی بی تحرک، با سطوح نسبتا ‌پایین فعالیت بدنی، می تواند با خطر بالاتر زوال شناختی همراه باشد. البته فاکتورهای دیگر نظیر ژنتیک، سبک زندگی و عوامل محیطی نیز اثرگذار هستند.
ورزش به طور فزاینده ای به عنوان یک مداخله حمایتی برای افرادی با عملکردهای شناختی ضعیف از جمله آنهایی که تحت تاثیر کاهش های مرتبط با افزایش سن یا شرایطی مانند بیماری آلزایمر قرار دارند، شناخته می شود. فعالیت بدنی می تواند جریان خون به مغز را بالا ببرد، التهاب را کاهش دهد و آزادسازی فاکتورهای رشد را تحریک کند. همه این مکانیسم ها ممکن است به حفظ یا بهبود عملکرد شناختی کمک کنند.
در حالی که ورزش برای حفظ سلامت شناختی و مشخصا کند کردن پیشرفت زوال این عملکردهای ارزشمند مفید است، شواهد در مورد توانایی آن در معکوس کردن اختلالات شناختی موجود هنوز قطعی نیستند. بیشتر مطالعات نشان می‌ دهند که ورزش می ‌تواند به کاهش سرعت زوال شناختی و بهبود سلامت کلی مغز یاری برساند، اما معکوس کردن نقص‌ های شناختی رخ داده قطعا به تحقیقات گسترده‌ تری نیاز دارد.