بزرگنمايي:

پیام خراسان - باستان‌شناسان فسیل‌های باستانی جدیدی را در استرالیا کشف کرده‌اند که حکایت از یک پستاندار عجیب تخم‌گذار و «عصر تک‌سوراخ‌سانان» دارد.

گروهی از دانشمندان استرالیایی شواهدی از «عصر تک‌سوراخ‌سانان» در استرالیا کشف کرده‌اند.
تک‌سوراخ‌سانان یا مونوتریم‌ها(Monotremes) راسته‌ای از پستانداران کیسه‌دار شامل سه جانور به نام‌های نوک‌اردکی و مورچه‌خورک و زولی هستند.
محققان بر این باورند که این موجودات در دوران ماقبل تاریخ حضور خود را نشان داده‌اند.
دو پستاندارشناس به نام‌های پروفسور تیم فلانری و پروفسور کریس هلگن از مؤسسه تحقیقات موزه استرالیا(AMRI) این تحقیق را رهبری کردند.
شباهت نزدیک به پلاتیپوس و مورچه‌خورک
نام رسمی این گونه جدید اوپالیوس اسپلندنز(Opalios splendens) است و شباهت‌های زیادی با پلاتیپوس و مورچه‌خورک دارد. اینها تنها پستانداران تخم‌گذار امروزی در سراسر جهان هستند.
محققان تاکید می‌کنند که استرالیا زمانی میزبان «عصر تک‌سوراخ‌سانان» بوده است که در آن راسته‌های نادر از این حیوانات فراوان بوده و آنها گونه‌های غالب بوده‌اند.
به گفته پروفسور فلانری، این کشف مانند کشف یک تمدن کاملا جدید است. این گروه از فسیل‌ها برای اولین بار حدود 25 سال پیش توسط دیرینه شناس الیزابت اسمیت و دخترش کلیتی در حالی که در حال عبور از بقایای یک معدن عقیق بودند، کشف شدند.
پروفسور فلانری می‌گوید من به صورت اتفاقی با آنها برخورد کردم و فوری متوجه شدم که آنها متعلق به تک‌سوراخ‌سانان باستانی هستند.
به کفته وی، این فسیل‌ها کاملاً قدیمی هستند و ما را به عصر سنومانین دوره کرتاسه بازمی‌گردانند که باید متعلق به بین 102 میلیون تا 99.6 میلیون سال پیش باشد.
فلانری خاطرنشان کرد که طبق تحقیقات، استرالیا خانه طیفی از تک‌سوراخ‌سانان بوده که پلاتیپوس و مورچه‌خورک نوادگان آنها هستند که زنده مانده‌اند.
وی افزود: امروزه استرالیا به عنوان سرزمین کیسه‌داران شناخته می‌شود، اما کشف این فسیل‌های جدید اولین نشانه‌ای است که نشان می‌دهد استرالیا قبلاً میزبان تنوعی از تک‌سوراخ‌سانان بوده است. این مانند کشف یک تمدن کاملا جدید است.
صرف نظر از این، پروفسور کریس هلگن که دانشمند ارشد و مدیر مؤسسه تحقیقاتی موزه استرالیا است، اشاره کرد که سه گونه جدید وجود دارد که ترکیبی از ویژگی‌هایی را به نمایش می‌گذارند که قبلاً در هیچ تک‌سوراخ‌سان زنده یا فسیلی دیگری دیده نشده بود.
وی گفت: اوپالیوس اسپلندنز قبل از تکامل جد مشترک تک‌سوراخ‌سانانی که امروز می‌بینیم، در شجره تکاملی جایگاه دارد. آناتومی کلی آن احتمالاً کاملاً شبیه به پلاتیپوس بوده است، اما فک و پوزه آن کمی بیشتر شبیه به مورچه‌خورک بوده است که ممکن است بتوان آن را «مورچه‌پوس»(ترکیب مورچه‌خورک و پلاتیپوس) نامید.
هلگن افزود: داستان چگونگی تکامل پستانداران تخم‌گذار به قدیمی‌ترین تک‌سوراخ‌سان به نام تینولوپوس تراسلری(Teinolophos trusleri) می‌رسد که قدمت آن به 130 میلیون سال پیش بازمی‌گردد و به نظر می‌رسد از دندان‌دار به بی‌دندان فرگشت یافته‌اند. چیزی که ما در محل کشف این فسیل‌های جدید می‌بینیم این است که تا 100 میلیون سال پیش، برخی از تک‌سوراخ‌سانان هنوز پنج دندان آسیاب دارند، اما در برخی از آنها به سه دندان کاهش یافته است.
معمای از دست رفتن دندان‌های پلاتیپوس
فلانری گفت که پلاتیپوس بالغ بدون دندان است، با اینکه پلاتیپوس‌های جوان و نابالغ دارای دندان‌های آسیاب ابتدایی هستند.
به گفته وی، این همان معمایی است که ما اکنون فکر می‌کنیم آن را حل کرده‌ایم. اینکه دقیقاً چه زمانی و چرا پلاتیپوس بالغ دندان‌های خود را پس از نزدیک به 100 میلیون سال از دست داده است. ممکن است این در رقابت با موش آبی استرالیایی باشد که در 2 میلیون سال گذشته وارد استرالیا شد و باعث شد که پلاتیپوس به دنبال غذای نرم‌تر و لغزنده‌تر باشد.
این پژوهش در مجله Alcheringa: An Australasian Journal of Palaeontology منتشر شده است.