پیام خراسان - گورستان واقع‌شده در محوطه غربی هرم بزرگ جیزه که قدمتی 4500 ساله دارد، دهه‌ها است که توجه باستان‌شناسان را به رمز و راز‌های خود جلب کرده است.

این گورستان صدها مقبره مستطیلی‌شکل به اسم «مصطبه» را در خود جای داده است. مصطبه‌ها گونه‌ای آرامگاه در مصر باستان بودند که به صورت بنایی با سقف صاف و دیوارهای شیب‌دار به سمت بیرون ساخته می‌شدند.
بسیاری از شخصیت‌های مهم در تاریخ کهن مصر، از جمله پادشاه «خوفو»، خویشاوندان او و افراد متعلق به رده بالای جامعه در مصر باستان در چنین آرامگاه‌هایی دفن شده‌اند.
در حالی که در یک سمت این گورستان ردیف‌های متعددی از مقبره‌ها قرار گرفته، سمت دیگر این گورستان خالی و بدون سازه است. حالا اما باستان‌شناسان کشف کرده‌اند که در زیر شن‌های بیابانی، داستان متفاوتی در جریان است.
در واقع آنچه به نظر می‌رسد یک سطح صاف و شنی خالی باشد، ممکن است سازه‌هایی فراموش‌شده را که هزاران سال پیش ساخته شده‌اند از نظرها پنهان کرده باشد.
تنها چند متر زیر سطح آن، محوطه‌ای قرار دارد که به نظر می‌رسد یک ساختار «L» شکل باشد. و اگر کمی در شن‌ها پایین‌تر برویم، ساختار بزرگ‌تری را نیز می‌یابیم که به ساختار اول متصل است.

محوطه خالی در مجاورت هرم بزرگ جیزهMotoyuki Sato/Archaeological Prospection
موتویوکی ساتو، عضو تیم تحقیق، در این باره می‌گوید گوشه‌های ساختار L شکل «بیش از آن تیز» هستند که به طور طبیعی شکل گرفته باشند. به گفته او، این امر نشان می‌دهد که این ساختارها ساخته دست انسان است.
باستان‌شناسان اعتقاد دارند هر دوی این ساختارها می‌توانند بقایای یک مقبره باستانی باشند. با این حال هنوز مشخص نیست این ناحیه جدید دقیقا چه چیزی را در دل خود پنهان کرده است.
در حالی که در باستان‌شناسی نخستین دهه‌ها زمان لازم بود تا با حفاری و کاوش‌های دقیق، شکل و اندازه‌ سازه‌ها مشخص شود؛ اکنون فناوری‌های جدیدتر می‌توانند به دانشمندان کمک کنند تا سازه‌های ناشناخته را بدون خاک‌برداری و کمک گرفتن از حتی یک بیل نقشه‌برداری کنند.
تیمی از محققان از دانشگاه‌های هیگاشی نیپون فوکوشیما و توهوکو در ژاپن به همراه باستان‌شناسان موسسه ملی تحقیقات نجوم و ژئوفیزیک مصر با دو روش پیشرفته «رادار نفوذی زمین» (جی‌پی‌آر) و «تصویربرداری مقاومت ویژه الکتریکی» (آی‌آرتی) این ناحیه را مورد مطالعه قرار دادند.
در روش نخست از امواج الکترومغناطیسی برای ترسیم ویژگی‌های کم‌عمق زیرزمینی با وضوح بالا استفاده می‌شود، در حالی که روش دوم برای ساختارهای عمیق‌تر به کار می‌رود و می‌تواند دیوارها، حفره‌ها و ناهنجاری‌های مشابه را اما بدون جزئیات زیاد پیدا کند.
محققان با ترکیب داده‌های دو روش فوق و همینطور تصاویر ماهواره‌ای، ساختار L شکلی را یافتند که با ابعاد 9.8 متر در 15 متر در عمق 0.5 متر تا 2 متری زیر شن‌ها مدفون شده بود.
کاوشگران همچنین شواهدی از یک سازه به مساحت 93 متر مربع در عمق 3.5 متری تا 10 متری زیر زمین، عمیق‌تر از ناهنجاری L شکل، پیدا کردند.

مصطبه‌ها در گورستان واقع در نزدیکی هرم بزرگ جیزهJon Bodsworth/Wikipedia
داده‌ها نشان می‌دهند که نقطه‌ای از ساختار کم‌عمق L شکل با شن پر شده که می‌تواند سرنخی برای کسب اطلاعات بیشتر درباره آن باشد. به گفته محققان، این مکان ممکن است به عنوان نوعی گذرگاه برای دسترسی به یک مقبره پایین‌تر تعبیه شده باشد.
مصریان باستان اغلب چنین کانال‌هایی را پر می‌کردند تا زنده‌ها را از محل دور نگه دارند.
باستان‌شناسان نمی‌دانند که در ساختار عمیق‌تر چه چیزی وجود دارد. این ساختار می‌تواند با شن پر شده باشد یا کاملا خالی باشد.
برای پاسخ به برخی از این سؤالات، عملیات حفاری، این بار به طور فیزیکی و در محل، آغاز شده است و محققان امیدوارند بتوانند با دسترسی به لایه‌های پایین‌تر اطلاعات بیشتری از این سازه‌ها به دست بیاورند.
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Archaeological Prospection» منتشر شده است.