بزرگنمايي:

پیام خراسان - ن- خداوند نعمت های بسیاری را در اختیار بندگانش قرار داده است و انسان ها به فراخور موقعیت و زمان حضور خود بر روی زمین، از داده ای خداوندی بهره می‌گیرند و کشف رود نیز برای مردم خراسان رضوی از این قاعده خارج نیست.
کشف رود ، نعمتی الهی است که در گذر زمان، مردم این خطه از آن بهره مند شده اند و شواهد تاریخی برای محوطه کشف‌رود قدمت 800 هزارساله را بیان می‌کنند ولی آنچه که امروز از تن این رود خسته شاهد هستیم، زخم های بسیاری است که مردمان این سرزمین برای منفعت شخصی خود، به کشف رود وارد کرده اند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
رشته کوه‌های بینالود، سرچشمه این رود تاریخی هستند که فرهنگ و تمدن را با خود از این منطقه تا طرقبه و شاندیز می آورند و سپس از توس و مشهد گذر کرده و در نهایت به سمت ترکمنستان راهی می شود ولی در چند ساله اخیر این رود پرطراوت به رودخانه ای فقیر از آب تبدیل شده است که در فصل بارندگی کمی شادی را به دیگران هدیه می‌دهد و اکنون از برداشت اضافه آب، تا وارد شدن فاضلاب های صنعتی به این رود تاریخی و هویت ساز، اکنون بوی فاضلاب از این نعمت الهی به مشام انسانها می‌رسد.
قدمت کشف‌رود در تاریخ ایران
رییس اداره ثبت و حریم آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: در دشت‌های مختلف استان، حوزه‌های فرهنگی مختلفی مانند دشت نیشابور و یا جنوب، شمال خراسان تعریف می‌شود. یکی از نقاط بسیار پرچالش ایران نیز وضعیت دشت مشهد یا کشف‌رود است.
محمود طغرایی افزود: مطالعاتی که به تازگی در حوزه کشف‌رود انجام شده است، سیما و منظری از وضعیت باستان‌شناسی علمی در حوزه کشف‌رود را ترسیم می‌کند و این در حالی است که اکنون در ابتدای این مسیر هستیم و در سال‌های آینده شاهد واضح‌ و روشن تر شدن اطلاعات پراکنده کنونی خواهیم بود.
وی با شاره به اینکه شاید هنوز ادعایی در خصوص منشا فرهنگی آن زود باشد، اظهار کرد: در طول این سال‌ها مشخص شده است که دشت کشف‌رود، از نظر سیمای باستان‌شناسی ایران ارزشمند است و از 100‌درصد پیشینه آن فقط یک‌درصد را متوجه شده‌ایم.
حال نا خوش کشف رود
این رود تاریخی اکنون حال خوشی ندارد و نمی‌تواند شادی را به مردم و کشاورزان اطراف خود هدیه کند. آب تمیز و زلالی که روزی باعث طراوت گیاهان مسیر خود و سلامت برای محصولات کشت شده در این مسیر بود، اکنون خود با چالش های رو در رو است و باید ضربان این قلب تپنده به گونه ای مدیریت شود تا سلامت خود را دوباره بازیابد.
اگر چه که استاندار خراسان رضوی هفته گذشته و در نخستین رویداد ملی محیط زیستی حفاظت از گونه در خطر اُرس، در خصوص اهمیت حفظ محیط زیست و مشارکت مردم در این زمینه، گفت: باید تلاش کنیم تا بتوانیم قدم‌های مؤثری را برای حفظ محیط زیست استان برداریم و اگر مشارکت و حضور مردم نباشد، حتماً موفقیتی در این رابطه به دست نخواهیم آورد.
غلامحسین مظفری در ادامه افزود: مسئله و چالش کشف رود، مصیبت جدی و بزرگی برای استان خراسان رضوی است و درخواست می‌شود تا از محل صندوق محیط زیست برای حل مشکلات آن کمک شود.
وی به اجرای پویشی برای پیگیری مسائل کشف رود نیز اشاره و بیان کرد: باید همه در کنار هم قرار گیریم و با اجرای پویشی همگانی برای رفع گرفتاری ها و مشکلات آن قدم برداریم زیرا بدون مردم، این پویش‌ها به نتیجه ای نخواهد رسید.
استاندار خراسان رضوی گفت: کشف رود به عنوان یک نعمت الهی و فرصت خوب، اکنون تبدیل به یک معضل جدی برای شهر مشهد شده است که باید به آن توجه ویژه و جدی شود و از این رو با کارهای رسانه‌ای و طرح این موضوع به عنوان اولویت اول استان، می‌توان قدمی بزرگ برای کشف رود برداشت.
وی اظهار کرد: باید بپذیریم که نقص‌های زیادی تاکنون در خصوص محیط زیست خود و همچنین کشف رود داشته‌ایم و لازم است تا اکنون برای اصلاح روش گذشته خود قدم برداریم، همچنین ممکن است برای تغییر این روش، هزینه هایی نیز پرداخت شود اما باید راه درست را برویم تا به مقصد نهایی برسیم.
راه‌حل‌های ساده و پیچیده تر شدن بحران در کشف رود
بسیاری از افراد برای حل مسائل زیست محیطی و از جمله کشف رود دغدغه دارند و به فراخور توانایی خود اقداماتی را نیز انجام داده اند ولی گاهی شاهد هستیم که راه حل ارائه شده از سوی آنان منجر به چالش جدیدی شده و کلاف رود پر پیچ و خم کشف رود را با گره تازه تری ر به رو می‌کند.
معاون کمیته‌های خانه هم‌افزایی انرژی و آب در این خصوص اظهار کرد: برخی نهادها و اشخاص در برابر هم‌افزایی بین دستگاهی و اصرار بر ادامه رویکردهای جزیره‌ای و بی‌نتیجه گذشته خود مقاومت می‌کنند.
امین وطن‌پور افزود: دغدغه‌مندی در کنار انجام اقدامات تخصصی مانند تحقیق و پژوهش می‌تواند در حل شدن شبکه مسائل محیط زیستی موثر باشد و یکی از عوارضی که به‌دلیل نگاه غیرجامع و ساده نسبت به چالش‌های محیط‌زیستی و چندوجهی ایجاد می‌شود، ساده‌انگاری در مسائل است.
وی بیان کرد: زمان بسیاری صرف شد تا تجربۀ ناکامی در پیگیری‌های جزیره‌ای و کم‌دوام که آن هم با تلاش دغدغه‌مندان واقعی این عرصه شکل گرفته بود نشان دهد که شبکه مسائل کشف رود فراتر از چیزی است که بتوان با یک یا چند گزاره و فرمان حل شود.
معاون کمیته‌های خانه هم‌افزایی انرژی و آب گفت: دو دهه تلاش ناموفق برای حل بحران کشف رود، نشان داد که راه‌حل‌های تک‌بُعدی مانند احداث تصفیه‌خانه به‌تنهایی کافی نیست. بحران کشف رود دارای ابعاد پیچیده زیست‌محیطی، فنی-مهندسی، حقوقی، کشاورزی، اجتماعی و اقتصادی است که همگی در هم تنیده شده‌اند.
وی افزود: برای مواجهه مؤثر با این بحران، نیازمند تحولی اساسی در رویکرد خود هستیم. ایجاد نظام حکمرانی یکپارچه آب با اختیارات قانونی کافی، بازنگری اساسی در قوانین و ضمانت‌های اجرایی، توسعه زیرساخت‌ها با رویکرد اکوسیستمی، برنامه‌ریزی کاربری اراضی مبتنی بر مطالعات علمی و مشارکت جوامع محلی، همگی بخشی از راهکار جامعی هستند که باید به‌صورت همزمان پیگیری شوند.
وطن‌پور بیان کرد: کشف رود دیگر تاب خطاهای شناختی و برخوردهای سطحی گذشته را ندارد. با نگاهی سیستماتیک باید از این بحران عبور ‌کنیم وگرنه باید بیننده نابودی آن باشیم.
کَشَف رود، رودی تاریخی و از جمله رودخانه‌هایی است که به جای آب زلال و زندگی‌بخش، فاضلاب و پساب در آن جاری است و بوی مرگ از آن برمی خیزد.
منبع: ایرنا