پیام خراسان - شایانیوز- خروس‌ها هر صبح با آواز بلند خود، طلوع خورشید را به همه اعلام می‌کنند. این رفتار که قرن‌ها مورد توجه انسان‌ها بوده، تنها یک عادت ساده نیست، بلکه نشان‌دهنده مکانیزم‌های پیچیده زیستی و اجتماعی در این پرندگان است. خروس‌ها به دلایل مختلفی در سحرگاه آواز می‌خوانند، از جمله نشان‌دادن قلمرو، جلب توجه مرغ‌ها، و واکنش به تغییرات نور.
اما سوال جالب این است که اولین “قوقولی‌قو”ی صبح را کدام خروس می‌خواند؟ و این رفتار چگونه در مرغدانی‌های بزرگ اتفاق می‌افتد؟
ساعت درونی خروس‌ها و ارتباط آن با نور خروس‌ها دارای یک ریتم شبانه‌روزی قوی هستند که به آن‌ها کمک می‌کند زمان طلوع خورشید را حتی در تاریکی تشخیص دهند. تحقیقات نشان داده‌اند که این پرندگان به‌صورت غریزی با افزایش نور محیط، تحریک به آواز خواندن می‌شوند. جالب اینجاست که حتی اگر خروس در محیطی بدون نور طبیعی نگهداری شود، باز هم در ساعت‌های مشخصی (معمولاً حدود سپیده‌دم) آواز می‌خواند. این موضوع ثابت می‌کند که آواز صبحگاهی خروس‌ها تنها یک واکنش به نور نیست، بلکه بخشی از برنامه‌ریزی درونی بدن آن‌هاست.

نقش سلسله مراتب اجتماعی در آواز خواندن در گله‌های مرغ و خروس، یک سلسله مراتب قدرت وجود دارد که به آن “پیکان‌بندی” می‌گویند. خروس‌های قوی‌تر و مسن‌تر معمولاً در رأس این هرم قرار می‌گیرند و اولین کسانی هستند که صبح‌ها آواز می‌خوانند. این رفتار نه‌تنها نشان‌دهنده تسلط آن‌هاست، بلکه به دیگر خروس‌ها هشدار می‌دهد که این قلمرو تحت کنترل آن‌هاست. خروس‌های جوان‌تر یا ضعیف‌تر معمولاً پس از خروس غالب شروع به آواز خواندن می‌کنند. در مرغدانی‌های صنعتی که تعداد خروس‌ها زیاد است، این ترتیب آواز خواندن می‌تواند به صورت زنجیره‌ای ادامه یابد و گاهی اوقات چندین دقیقه طول بکشد.

تأثیر محیط مرغدانی بر آواز خروس‌ها در مرغدانی‌های بزرگ، عوامل محیطی مانند نور مصنوعی، تراکم بالای پرندگان، و حتی صدای دستگاه‌ها می‌توانند روی زمان و نحوه آواز خواندن خروس‌ها تاثیر بگذارند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که در مرغدانی‌هایی که از نورپردازی مصنوعی استفاده می‌شود، خروس‌ها ممکن است ساعت درونی خود را تا حدی از دست بدهند و در ساعات نامنظم آواز بخوانند. با این حال، در شرایط طبیعی، خروس‌ها همچنان ترجیح می‌دهند در ساعات اولیه صبح، همزمان با طلوع آفتاب، آوازشان را سر دهند.

مکانیزم عصبی و هورمونی بانگ زدن خروس‌ها تحقیقات نشان می‌دهد که بانگ صبحگاهی خروس‌ها نه‌تنها تحت تأثیر ریتم شبانه‌روزی، بلکه توسط سیستم عصبی و ترشح هورمون‌هایی مانند تستوسترون تنظیم می‌شود. مطالعات روی خروس‌های بدون تاج (که سطح تستوسترون پایین‌تری دارند) ثابت کرده که این پرندگان کمتر و با صدای ضعیف‌تری آواز می‌خوانند، درحالی که خروس‌های غالب با سطح تستوسترون بالا، بانگ‌های بلندتر و مکررتری سر می‌دهند. همچنین، آزمایش‌ها روی خروس‌های پرورشی در محیط‌های کنترل‌شده نور نشان داده که حتی در نبود چرخه طبیعی روز و شب، الگوی آواز خواندن آن‌ها با فعالیت نورون‌های هیپوتالاموس مرتبط است که مستقل از نور محیط عمل می‌کند. این یافته‌ها تأکید می‌کنند که بانگ خروس‌ها ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عصبی و اجتماعی است، نه صرفاً یک واکنش به محرک‌های خارجی.

قوقولی قوقو؛ پیامی است از دنیای پیچیده و منظم پرندگان آواز صبحگاهی خروس‌ها ترکیبی از عوامل زیستی و اجتماعی است. اولین قوقولی‌قو معمولاً توسط خروس غالب گله خوانده می‌شود و بقیه به ترتیب از او پیروی می‌کنند. این رفتار نه‌تنها در طبیعت، بلکه در مرغدانی‌های صنعتی نیز قابل مشاهده است، هرچند که شرایط محیطی ممکن است روی آن تأثیر بگذارد. شناخت این مکانیزم‌ها نه‌تنها برای علاقه‌مندان به پرندگان جذاب است، بلکه برای پرورش‌دهندگان حرفه‌ای نیز کاربردهای عملی دارد. پس دفعه بعد که صدای خروس‌ها را در سپیده‌دم شنیدید، بدانید که این فقط یک صدا نیست، بلکه پیامی است از دنیای پیچیده و منظم پرندگان!

+
طرح دریا در فقدان ساز و کار باید ها و نبایدها سریال «پایتخت»: سرگرمی ملی یا پروژه تخریب فرهنگی؟ صداوسیما؛ همراه یا مخالف پویش‌های ملی؟ تلفات جاده‌ای؛ ضرورت آموزش و رعایت قوانین برای حفظ جمعیت فعال مارمولک‌بازی ساسی؛ تهدیدی خاموش برای نسل جوان