بزرگنمايي:

پیام خراسان - به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بزرگترین رویداد فرهنگی کشور به شمار می‌رود که هر ساله در میانهٔ اردیبهشت ماه برگزار می‌شود؛ نمایشگاهی که در آن ناشران، متخصصان چاپ، مجوزدهندگان و فعالان صنعت انتشارات از استان‌های مختلف در یک مکان گِرد هم می‌آیند تا به ارتقای سطح فرهنگی جامعه و افزایش سرانه مطالعه در کشور کمک کنند.
به گزارش ایرنا، این نمایشگاه تا پیش از سال 1402 بدون حضور کتابفروشان برگزار می‌شد اما در دو دوره اخیر،‌ کتابفروشان نیز موفق به حضور در این رویداد شدند؛ آنها با حضور در سامانه مجازی نمایشگاه، کتاب‌های خود را عرضه کردند و توانستند دستاوردهای اقتصادی قابل‌توجهی در این عرصه کسب کنند.
در واقع نخستین تجربه حضور کتابفروشان در نمایشگاه تجربه خوبی برای آنها به همراه داشت،‌ با وجود استقبال اندک کتابفروشان و برخلاف پیش‌بینی‌ها، استقبال از کتابفروشی‌های عضو سامانه آن‌چنان بالا گرفت که بسیاری از آنها فروشگاه‌های خود را تعطیل کردند و تنها به پیشبرد امورات مربوط به خریدهای نمایشگاه کتاب تهران پرداختند.
در آن مقطع زمانی برخی اشکالات زیرساختی از جمله چندقیمتی عرضه‌شدن یک کتاب و کنسل شدن برخی از سفارشات مشتریان موجب شد که فروش ناشران در بخش مجازی نمایشگاه بسیار اندک شود.
حذف کتابفروشان از نمایشگاه کتاب با توجه به اقتصاد ضعیف این قشر انتقادهایی را به دنبال داشته؛ به گفته برخی از کتابفروشان، این تصمیم پس از دو دوره حضور آنها در سامانه مجازی نمایشگاه و با هدف رفع مشکلات زیرساختی و نارضایتی ناشران اتخاذ شده است.
اما عمر حضور کتاب‌فروشان در نمایشگاه بسیار کوتاه بود و با وجود رضایت آنها از حضور در این رویداد، امسال تصمیم جدیدی برای حذف فعالان در این عرصه از نمایشگاه اتخاذ شد؛ تصمیمی که بر اساس مصوبه شورای سیاست‌گذاری سی‌وششمین نمایشگاه کتاب تهران گرفته شد و در پی آن کتاب‌فروشان از حضور در این دوره نمایشگاه که قرار است در اردیبهشت 1404 برگزار شود، حذف شدند.
حذف کتابفروشان از این نمایشگاه با توجه به اقتصاد ضعیف این قشر انتقادهایی را به دنبال داشت؛ به گفته برخی از فعالان در این بخش این تصمیم پس از دو دوره حضور آنها در سامانه مجازی نمایشگاه و با هدف رفع مشکلات زیرساختی و نارضایتی ناشران اتخاذ شده است.
یکی از کتابفروشان شیراز در این باره گفت: متأسفانه امسال کتاب‌فروشان از حضور در نمایشگاه کتاب حذف شدند؛ این تصمیم در حالی اتخاذ شد که پس از سال‌ها اعتراض این قشر برای شرکت در نمایشگاه شرایط حضور آنها در این رویداد از دو سال پیش فراهم شده بود.
مجتبی اسکندری افزود: فضای نمایشگاه در سال‌های پیش از حضور کتابفروشان، تبدیل به فروشگاه شده بود و مطالبه کتابفروشان این بود که نمایشگاه از حالت فروشگاهی خارج و به محلی برای برگزاری نشست‌ها، برقراری تعاملات و حضور کتاب‌دوستان و فروشندگان کتاب تبدیل شود.
او اضافه کرد: سیاستگذاران معتقدند حضور کتابفروشان در این رویداد باعث چند قیمتی شدن کتاب و فروش پایین کتاب توسط ناشران می‌شود؛ این در حالیست که نمایشگاه کتاب تهران همیشه در دهه‌های گذشته با یک نقیصه مواجه بود و کتابفروشان که شبکه همیشگی توزیع کتاب ناشران هستند چه در ایام نمایشگاه و چه پیش و پس از آن متضرر می‌شدند؛ در واقع یک ماه پیش از شروع نمایشگاه بازار کتاب با رکود مواجه می‌شد و این رکود تا یک یا دو ماه بعد هم ادامه داشت.
کتابفروشی ها ویترین آثار ناشران این کتابفروش ادامه داد: هرچند نمایشگاه به دلیل پرداخت هزینه پست و ملزومات بسته‌بندی و سایر هزینه‌ها برای کتابفروشان سود زیادی نداشت اما حضور در این نمایشگاه موجبات افزایش میزان فروش و ایجاد انگیزه برای کتابفروشان را فراهم کرده بود.
اسکندری یادآور شد: حضور کتابفروشان در نمایشگاه در دو سال گذشته اعتراضات ناشران را به همراه داشت؛ ناشران در حالی از فعالیت‌های کتابفروشان در این رویداد گلایه داشتند که خودشان محور اصلی فروش کتاب هستند و حتی اگر تمام کتاب‌های یک ناشر در کتابفروشی به فروش برسد، کتابفروش برای تأمین آن کتاب‌ها دوباره به خود ناشر مراجعه می‌کند.
او افزود: در حال حاضر برخی ناشران منافع کوتاه‌مدت خود را در نظر می‌گیرند در صورتی که کتابفروشی‌ها ویترین کتاب‌های آنها هستند.
این فعال فرهنگی گفت: پس از تولید کتاب توسط انتشارات گروهی هم در حوزه پخش فعالیت دارند که واسطه برای رساندن کتاب به دست کتابفروشان هستند؛ در واقع کتابفروشان به عنوان حلقه آخر فروش به شمار می‌روند و سود کتابفروش، سهم بخش کتاب و حاشیه سود ناشر هم در کتابفروشی مشخص است.
زنگ خطر تعطیلی کتابفروشی‌ها اسکندری ادامه داد: با وجود اینکه قیمت کتاب مشخص است اما برخی ناشران در طول سال اقدام به فروش کتاب با تخفیف‌های 20درصدی یا 30 درصدی می‌کنند؛ افزون بر ناشران، مراکز پخش کتاب هم از روش‌های مختلف و حتی با عرضه کتاب در سایت‌، آن را با قیمت‌های پایین به فروش می‌رسانند؛ همچنین برخی اقدام به قاچاق کتاب و فروش کتاب‌های‌ بی‌کیفیت با تخفیف 50 درصدی در سطح شهر می‌کنند.
او افزود: زمانی که قیمت کتاب بر پشت جلد آن مشخص شده دلیلی ندارد که ناشران یا پخش‌کنندگان کتاب برای فروش، تخفیف بر روی کتاب‌ها اعمال کنند؛ کتاب در صورتی می‌تواند با قیمت‌های پایین به فروش برسد که نایاب یا با قیمت قبل باشد.
اسکندری معتقد است کتابفروشان در طول سال‌ با چالش‌های بسیاری برای فروش کتاب رو به رو هستند که این چالش‌ها موجبات تعطیلی آنها را فراهم کرده است.
این کتابفروش اضافه کرد: چرا یک سری امتیازات و امکانات فقط در اختیار عده‌ای خاص در صنعت کتاب قرار می‌گیرد در صورتی که کتابفروشان هم جزو همین صنعت هستند.
او می‌گوید زنگ خطر تعطیلی کتابفروشی‌ها به صدا در آمده و فعالان در این عرصه نیازمند حمایت از سوی مسئولان هستند.
برخی کتابفروشان هم می‌گویند برای جبران حذف کتابفروشی‌ها از این دوره نمایشگاه به آنها قول حضور در طرح‌های فروش فصلی کتاب داده شده اما این گروه معتقدند حضور در طرح‌های فصلی نمی‌تواند جایگزین خوبی برای یک رویداد بین‌المللی باشد؛ آن هم رویدادی که از استقبال قابل‌توجهی از سوی مردم و نهادهای مختلف بهره می‌برد.
علیرضا شیعه در این باره گفت: امسال کتابفروشی‌ها از نمایشگاه بین‌المللی کتاب حذف شده‌اند؛ به آنها قول برگزاری طرح‌های فروش فصلی داده می‌شود در صورتی که چند دوره فروش در طرح‌های فصلی معادل یک بار حضور در نمایشگاه کتاب نیست زیرا استقبالی که از سوی مردم، ادارات و کتابخانه‌ها از نمایشگاه کتاب می‌شود از طرح‌های فصلی نمی‌شود.
او که معتقد است بازار کتاب متشکل از دو بخش نشر و پخش است، افزود: ناشران، حکم تولید کننده دارند و کتابفروشان به عنوان سیستم فروش، کار عرضه کتاب را عهده‌دار هستند.
شیعه ادامه داد: در گذشته نمایشگاه کتاب با حضور ناشرانی که از شرایط خاصی برخوردار بودند برگزار می‌شد؛ خانه کتاب ایران که زیرمجموعه وزارت ارشاد است متولی برگزاری این رویداد بوده و هست؛ البته حدود چهار یا پنج سال است که این نمایشگاه به صورت مجازی هم برگزار می‌شود.
این فعال فرهنگی اضافه کرد: از دو سال گذشته زمینه حضور کتابفروشی‌ها در نمایشگاه به صورت مجازی فراهم شد و کتابفروشی‌هایی می‌توانستند در این رویداد حضور یابند که واجد شرایط باشند.
این ناشر یادآور شد: هم کتابفروشی‌ها و هم ناشران با حضور در این نمایشگاه فروش خوبی داشتند؛ با این حال برخی ناشران سال گذشته در مسیر کتاب فروشی‌ها سنگ‌اندازی کردند به گونه‌ای که در روزهای میانی برگزاری نمایشگاه پنل کتاب‌فروشی‌ها بسته شد و کتابفروشان دو روز معلق شدند.
منبع فروش کتاب ناشر است شیعه افزود: متأسفانه امسال هم اعلام شد که حضور کتابفروشی‌ها در نمایشگاه حذف شده؛ دلایلی هم که برای حذف کتابفروشی‌ها از نمایشگاه عنوان شده این است که کتاب‌ها در دو سال گذشته با قیمت‌های مختلف به دست مشتریان می‌رسید و برخی کتاب فروشی‌ها نیز در ارسال به موقع کتاب مشکل داشتند؛ به نظر می‌رسد این ایرادات بیشتر بهانه‌ای برای حذف کتابفروشی‌ها از نمایشگاه‌ امسال است چراکه خانه کتاب می‌تواند با اعمال محدودیت برای کتاب‌فروشی‌هایی که ارسال به موقع ندارند این دغدغه را حل کند.
او معتقد است منبع فروش کتاب ناشر است و کتاب به هر طریقی فروخته شود باید از همان ناشر تهیه شود لذا ناشران نباید نگران حضور کتابفروشان در نمایشگاه و فروش آنها باشند چرا که کتابفروشی‌ها زمینه دیده شدن و فروش آثار ناشران را فراهم می‌کنند.
شیعه هم کتابفروشی‌ها را ویترینی برای کتاب‌های ناشران دانست و گفت:ناشران در سایت‌های خود تخفیف‌هایی قابل توجهی را اعمال می‌کنند؛ اگر ناشر سود و منافع کتابفروش را در نظر نگیرد خودش در بلند مدت ضرر خواهد کرد؛ بدون شک با تعطیلی کتابفروشی‌ها بسیاری از ناشران در بلندمدت ضرر خواهندکرد.
به کتابفروشان قول برگزاری طرح‌های فروش فصلی داده می‌شود در صورتی که چند دوره فروش در طرح‌های فصلی معادل یک بار حضور در نمایشگاه کتاب نیست چراکه استقبالی که از سوی مردم، ادارات و کتابخانه‌ها از نمایشگاه می‌شود از طرح‌های فصلی نمی‌شود.
او نیز بر این باور است که کتابفروشی‌ها یک ماه قبل و یک ماه بعد از برگزاری نمایشگاه با رکود مواجه می‌شوند و فروشی ندارند.
این فعال فرهنگی می‌گوید با وجود مشکلات کنونی بازار و هزینه‌های بالا و جبران‌ناپذیری که به کتابفروشان وارد شده اکثر آنها در حال تعطیلی هستند و نیاز است تدابیر لازم برای جلوگیری از این اتفاق ناخوشایند اتخاذ شود.
نه تنها کتابفروشان فارس بلکه کتابفروشان در استان‌های مختلف به تصمیمی که امسال برای حذف‌شان از نمایشگاه گرفته شده اعتراض دارند و باید دید این اعتراضات به کجا می‌رسد و آیا آنها می‌توانند موفق به حضور دوباره در این رویداد شوند؟
24457
کد خبر 2037874